– Ngài đang ở trang ấp Rừng Tùng Đầm lầy. Và quả thực đáng hổ thẹn là
ngài chưa từng nghe danh các chủ nhân đây dòng họ Janôpxki. Ngài đã rõ
chưa - dòng họ Janôpxki! Không lẽ ngài chưa một lần nghe danh ư?
Tôi trả lời là có từng nghe nhắc đến dòng họ danh tiếng ấy, khiến bà
quản gia rất hài lòng.
Bằng một cử chỉ tương xứng với một nữ hoàng, bà mời tôi ngồi xuống
chiếc ghế bành (đại khái các vị nữ hoàng trên sân khấu thường với động tác
tương tự mời những tình nhân bất hạnh của các lệnh bà bước lên đoạn đầu
đài: “Chỗ của nhà ngươi đó, hỡi kẻ vô phúc kia!”). Bà xin lỗi, đoạn bỏ mặc
tôi ngồi lại một mình. Tôi vô cùng ngạc nhiên về sự thay đổi thái độ của bà
lão. Dưới tầng một bà than vãn, vậy mà vừa mới bước chân lên tầng hai bà
phút chốc biến thành một người khác hẳn. Có lẽ dưới tầng một, bà lão thấy
như đang ở nhà mình, trên tầng hai bà chỉ là một mụ quản gia, một khách lạ
ít lai vãng, vì vậy mà bà luôn thay hình đổi dạng, thay cả lời ăn tiếng nói
cho thích hợp. Ánh mắt bà lão vẫn hiền từ, song tôi vẫn không ưa sự biến
hóa đột ngột như vậy.
Ngồi lại một mình, tôi bắt đầu chăm chú xem xét những bức chân dung
lồng khung kính lấp lánh mờ mờ ảo ảo trên tường. Có đến ngót bảy chục
bức tất cả, cổ xưa có, mới có, cả một gian triển lãm buồn thỉu.
Đây, một vị quý tộc, nhưng ăn vận mộc mạc một chiếc áo lông thú bán
thân, khuôn mặt rộng, đường nét thô như anh thợ cày, nhưng khỏe mạnh,
đầy nhiệt huyết. Đó làm một trong những chân dung cổ xưa nhất.
Còn dãy kia, bức thứ hai đã mặc một áo captan thêu kim tuyến, một
chiếc cổ lông hải ly to rộng chùm kín vai (cứ trông mặt cũng đủ biết cha
nội là một thằng ranh ma quỷ quái có hàng đó!). Ngay cạnh, chân dung một
con người cường tráng, với đôi vai rắn chắc như đá, với ánh mắt chân
thành, trên người khoác hờ một tấm áo choàng đỏ chói (cạnh đầu vẽ một
cái khiên trang trí gia huy, nhưng nửa trên của gia huy lại bị bôi đen đi). Kế
đến là những chân dung khác, cũng những trượng phu cường tráng như vậy,
nhưng nhưng cặp mắt lại ngây ngô đờ đẫn, mũi quặm, môi mím.
