người thứ nhất và tôi sẽ tự vệ chống lại người thứ nhì, sẵn sàng lật
ngược mọi vai trò và mọitình thế. Đó là con người tôi bây giờ, thưa
ngài, con người mà tôi muốn trở thành. Còn ngài?
Roland không trả lời ngay. Chàng hỏi:
– Tại sao ông lột trần tâm hồn của ông trước một người xa lạ mà ông
có thể nghi ngờ? Đó là một sai lầm ở trong kế hoạch của ông.
Arétin mỉm cười, trả lời tiếp:
– Thưa ngài, tôi cực kỳ biếng nhác. Tôi biếng nhác đến độ tôi mơ
ước có những nàng hầu gái tự nguyện đút vào miệng tôi những trái cây
mà tôi thèm khát, không cần được tôi chỉ định. Lao động là một sự bần
cùng, thưa ngài; có quyền để không làm gì cả, đó là một sự vinh quang.
Vì thế, những người đàn ông có nghị lực, mạnh mẽ và tinh tế bắt những
kẻ yếu ớt phải làm việc. Nhưng dù cho tôi hết sức biếng nhác, tôi cũng
cần sáng tác ra những dụng cụ hoàn hảo để kiến tạo ra của cải cho tôi,
nên tôi phải làm việc. Tôi đã hăng hái làm việc, điên cuồng làm việc,
suốt trong mười năm. Giờ đây hai món dụng cụ của tôi – bởi vì tôi chỉ
có hai món – đã sẵn sàng. Món thứ nhất, là kiến thức về ngôn ngữ, sự
tri thức về những lời nói vuốt ve, và những lời nói đầu độc. Món thứ
hai là khoa học về nét mặt con người, sự nhận thức về tâm hồn của
những người tôi giao thiệp. Món thứ nhất là chữ viết và món thứ hai là
tập đọc... trong quyển sách được gọi là một tướng mạo.
– Và tướng mạo của ta có làm cho ông tin tưởng ở nơi ta?
– Vâng, thưa ngài. Gương mặt của ngài mang dấu sắt nung không
phai lợt, là tiêu biểu của tính chân thành tuyệt đối..
– Dấu sắt nung?..
– Phải! Bởi vì tôi xem tính chân thành như là một sự nhu nhược, một
cái tì, một vết thương. Ngài thấy là tôi tin tưởng nơi ngài đến mức nào,
bởi vì tôi nghĩ rằng ngài sẽ không khinh thường tôi sau những lời nói
như thế.
– Ông Arétin, Roland bấy giờ nói, ông có rất nhiều đức tính để thực
hiện cái kế hoạch mà ông đã vạch ra. Nhưng ta cũng là người biết xem
