Không cần phải phấn khích lên vì bất cứ ai đó ở bên ngoài – dầu là
thần linh hay bất cứ gì - vì sự thành công của việc tu tập nằm ngay đây
trong tim ta. Hãy nhìn vào trong cho đến khi ta thấu suốt rõ ràng, hãy
quét sạch tất cả mọi chấp thủ, và rồi ta sẽ đạt được ehipassiko này trong
ta. "Hãy đến để thấy! Hãy đến để thấy!" Nhưng nếu còn có phiền não, thì
nó là "Hãy đến để thấy! Hãy đến để thấy phiền não thiêu đốt tôi!" Ta biết
câu này áp dụng cho cả hai trường hợp. Nếu ta tiêu trừ các uế nhiễm,
buông bỏ và dừng lại được, thì nó là "Hãy đến để các uế nhiễm đã biến
mất như thế nào, thấy tâm trống rỗng như thế nào ngay đây và ngay bây
giờ!" Đây là điều ai cũng có thể biết được, là điều ta có thể tự mình biết
rõ tường tận không chút khó khăn.
Quay nhìn vào trong tâm không đến nỗi quá khó. Ta không cần đi
đâu xa để thực hiện điều này. Ta có thể quan sát tâm mọi lúc, trong bất
cứ tư thế nào. Những điều chân thật và ngụy tạo, tất cả đều nằm bên
trong ta, nhưng nếu ta không tự quán chiếu nội tâm, thì ta sẽ không hiểu
chúng –vì ta mãi mất thì giờ tìm hiểu thế giới bên ngoài, những chuyện
thế gian mà người thế gian thường quan tâm đến. Nếu ta muốn học Pháp,
ta phải quay trở vào bên trong, quán sát ngay nơi thân, thọ, tâm, và pháp,
cho đến khi ta hiểu chân lý là thân không phải là ta hay của ta: nó vô
thường, khổ, và vô ngã. Thọ cũng là vô thường, khổ, và vô ngã. Tâm
cũng là vô thường, khổ, và vô ngã. Rồi nhìn vào Pháp: chúng cũng vô
thường và đau khổ. Chúng sinh, trụ, và rồi hoại diệt. Nếu ta không bám
víu và không còn bất cứ cảm giác nào về ngã ngay tại các tâm hành, tâm
ta sẽ được giải thoát.
Nếu ta hiểu đúng, tâm thật sự rất dễ đối phó. Nếu ta không hiểu
đúng, thì hoàn tòan trái ngược lại. Giống như bấm công tắc đèn: nếu ta
bấm vào nút Mở, đèn tức khắc sáng lên. Với nút Tắt, nó tức khắc tối lại.
Đối với tâm cũng thế. Nếu cái biết của ta sai lầm, tâm đen tối. Nếu nó
đúng, tâm sáng rỡ. Sau đó thử nhìn xem có gì đáng để ta bám víu không.
Nếu ta quán sát kỹ, ta sẽ thấy là không có gì đáng để bám víu, vì tất cả
những gì ta có thể bám vào đều khổ đau, phiền não - những vấn đề của
vô minh, của ức đoán, mơ mộng, quan điểm, ta, người, chuyện phiếm,
những thông tin vô tận. Nhưng nếu ta chú tâm quán sát bên trong tâm,
không có gì cả, không có gì ngoại trừ buông xả để được trống rỗng, giải
thoát. Đây là nơi Pháp có thể dễ dàng sanh khởi, cũng dễ dàng như uế
nhiễm đã xảy ra ở bờ bên kia, đơn giản chỉ vì là ta bây giờ đang nhìn mọi
sự dưới một góc cạnh khác và ta có sự chọn lựa: Ta muốn ở trong tăm tối
hay trong ánh sáng? Ta nên dừng lại hay cứ tiếp tục chạy rong? Ta nên
giải tỏa hay dính mắc? Tất cả tùy ta quyết định.
