máo của ngồi chờ trên trạn kia rồi. Đời đàn bà H'Mông làm dâu, khổ mãi
rồi, không còn biết khổ nữa.
Pao ngồi xuống, cạnh bà Xóa:
— Bà ơi, bà nghỉ đi. Bà hơn một trăm tuổi rồi!
Bà Xóa ngẩng dậy. Mặt nhăn nhúm, cái miệng móm hõm cười:
— Mày ăn cơm đi!
— Chị Pàng ăn chưa, bà?
— Mặc nó thôi. Nó là đàn bà, nó là con dâu...
Pao đứng dậy. Pao đi ra hiên, thì thào: “Chị Pàng ơi!". Tiếng cái cối xay
nghiến nát tiếng Pao. Người đàn bà nhoai trên càng cối, rồi ngửa ật người,
giật cái giằng cối về.
Pao ứa nước mắt. "Chị Pàng ơi, sao đời chị khổ quá! " Đời đàn bà, con
gái H'Mông khổ một. Đời chỉ Pàng khổ hai. Có ai khổ như chị không?
Người chồng thứ nhất kéo chị về làm vợ, y coi chị như con chó. Y đánh chị
không tiếc tay. Cho đến trận cuối cùng, y quấn tóc chị lên xà nhà mà đánh,
thì chị bỏ chạy. Chị có tội gì đâu. Chị chỉ xinh đẹp. Chị chạy vào rừng, ngã
rập dưới bụi cây. Đàn quạ bay đến. Chị phải đánh nhau với đàn quạ và
gượng dậy chạy tiếp. Chị chạy về nhà ông Giàng Ly Trang làm con gái gầu
phàng. Cho tới khi anh cả Pao đến cướp chị về. Ôi chao, tránh vực lại rơi
xuống khe.
Anh cả Pao y hệt Lử, hung bạo, tàn ác, ngu muội. Chị càng xinh đẹp, lửa
ghen của hắn càng nồng. Nhưng hắn đã chết rồi. Chết tháng trước. Tay hắn
nhiều lông. Lão Sếnh nói: "Mày sắp hóa hổ rồi". Hắn cởi quần áo nhảy
xuống hố phân lợn, định tắm phân lợn đúng mười ba ngày như lời lão Sếnh
khuyên để rụng lông, tụt đuôi trở thành người. Nhưng được hai ngày, cái
vết vấp chảy máu ở chân sưng tấy, hắn sốt rồi chết, chết thật bất ngờ. Đời
chị Pàng lại khốn khổ. Chị khóc, lại lo cho cái bước đường sắp tới còn rất
dài của mình. Chị mới hai mươi tám tuổi đầu.
Pao ngồi xuống cạnh bà. Bà vẫn còng lưng thái chuối. Đám say chuyện
lão Sếnh bỗng ào ào đứng dậy.
Bà Xóa ngẩng lên:
— Pao à, mày sang nhà Giàng Ly Trang họp hội đi!
