bạc quần tụ, đắm đuối vào một ngọn triều lờm lợm, sôi réo, quay cuồng,
tràn ngập, òa ra cả đường phố đang rộn rực nhịp sống cuồng phóng với một
cảm hứng mê sảng, bệnh tật.
Cạnh sòng bạc, rạp tuồng đang diễn. Trẻ con bu quanh rạp, đấm cửa,
ném đá, chửi tục vì không có cách nào lọt được vào rạp mà không mất tiền.
Mặc! Trống vẫn nổi giữa những tiếng hét ai ải, những chặp cười như máy,
những pha vật lộn, đấm đá, đâm chém đầy máu mê, quái gở, khiến cho
cuộc sống ở khu phố này càng trở nên mất thăng bằng, mạch lạc.
Vậy mà, vẫn còn những góc phố yên tĩnh. Sự suy đồi những giá trị luân
lý cổ truyền không chỉ ồn ào, trâng tráo phơi bày, nó còn âm thầm bộc lộ
trong những căn nhà nhỏ, mờ mờ tối như quán âm phủ. Trên những cái sập
gụ chân quỳ, những ngọn đèn thuốc phiện đốt bằng dầu cải pha dầu tây, mỡ
lợn lặng lẽ cháy thâu đêm. Không khí âm âm mùi thơm ngái. Những đệ tử
của nàng tiên nâu nằm co quắp, ôm những gái người Hoa non trẻ tiêm
thuốc, vừa hút vừa ngã giá bạc trắng với nhau. Bạc trắng ngày càng hiếm,
sau thời kỳ buôn bán quan kim, cồ pì, giờ đến bạc trắng; bạc trắng lại nổi
lên cái giá trị vĩnh cửu của nó, như vàng, như kim cương, nhất là ở cái thời
tao loạn, nhiễu nhương này.
Chín giờ tối, đường phố càng đông, và ánh điện dường như trở nên nồng
nàn hơn. Người như đổ hết ra đường. Vào lúc ấy, thường có một chiếc Tắc-
xông A-văng đen như con bọ hung, từ phía đường đi các châu miền đông, rì
rì máy, chậm rãi bò qua đường phố chính. Chiếc xe ấy nguyên là của anh
em ông Nông Vĩnh Yêng, thổ ty đất Mường Cang, có cửa hàng lớn ở thị
trấn. Giờ, nó cắm ở mũi một lá cờ nhỏ màu đỏ, giữa có ngôi sao trắng. Lái
nó là một người đội mũ ca-lô nâu, có lưỡi trai. Ngồi ở băng ghế sau là ba
bốn người; nổi bật nhất trong đám là một người trạc bốn mươi lăm tuổi,
trang phục sĩ quan Tưởng, mặt choắt, đeo kính râm, da thiết bì, ria mép đen
sì, vẻ mặt cau có và bần tiện. Chiếc xe hơi ngoặt vào tòa sứ, để lại trên mặt
đường một cuộn bụi, giống như một dấu hỏi nghi vấn: tỉnh đảng trưởng
hôm nay vừa đi kinh lý ở đâu về vậy? Đi Mường Cang hay đi châu Pa Kha,
có gặp được ông thổ ty nào không? Hay là tỉnh đảng trưởng đến gặp các
tướng cướp hảo hớn biên giới, ở Bản Lẩu, Cốc Vi?
