tiếp tục công việc họp hành, thuyết phục, đấu tranh, bàn bạc. Ôi! Những
cuộc gặp gỡ với ông Hoàng, với thủ lĩnh Man di khai sáng một tổ chức
cướp bóc quy mô, với châu úy Vàng Đình tráng... lúc nào cũng phải tỉnh
táo để phán đoán, để kịp thời ứng phó với những bất ngờ. Hiểu biết là sức
mạnh. Nhưng Chính đã có được những hiểu biết gì về cái đối tượng mà anh
đang phải thuyết phục, giáo dục, vận động đâu. Một tháng làm chủ tịch ủy
ban nhân dân lâm thời năm ngoái rồi bị bọn Lộc đảo chính, chưa cho anh
đủ thời gian. Vấn đề là thời gian! Mà bây giờ thì rõ ràng là thời gian chỉ
còn rất ít. Phải nhanh! Đánh xong thắng Quốc dân Đảng còn gấp rút chuẩn
bị kháng chiến. Tháng 10 năm 1946 rồi.
Nửa tỉnh nửa mơ, Chính lại tung chăn, ngồi dậy. Nhưng lần này thì như
bị một nhát búa đánh trúng đầu, anh ật ngửa xuống sạp, mặt mũi tối sầm.
Anh nghe văng vẳng tiếng một người con gái gọi tên rồi chìm xuống, chìm
mãi xuống một cái vực sâu đen thẳm.
— A! Cậu Chính! Thật không ngờ gặp cậu ở đây. Trời, sao cậu lại thân
tàn ma dại thế này? — Tiếng ai vừa to vừa vang thế. A! Quan phụ mẫu!
Quan phụ mẫu huyện Tùng Thiện có bộ râu sư tử cúi xuống với hai con
mắt hùm hụp: “Cậu Chính ơi! Sao cậu dại thế! Cậu có phải là bọn dân ngu
khu đen đâu! Bố cậu là giáo học. Cậu là quái kiệt trong học sinh lypro! Thế
mà lại bỏ đi theo Cộng sản. Chà chà, còn ba ngày nữa thì thi mà lại bỏ đi vô
sản hóa! Tôi hỏi, cậu được gì trong cái vô sản hóa này nào? Ừ, thì tôi cũng
đồng ý là làm cách mạng. Nhưng cậu xem, dân trí thì dốt nát, ngu hèn, chỉ
tranh nhau miếng thịt, miếng xôi. Võ khí thì có dăm ba khẩu súng lục.
Lần này thì Chính dồn sức, đứng vùng dậy và hét thật to:
— Mi lầm rồi. Lương cao bổng hậu của thằng Tây bố thí cho đã làm mi
mù rồi. Chúng tao, những người vô sản, những chiến sĩ cách mạng...
Tiếng Chính ngân vọng rồi ngắt quãng. Chao ôi! Chính đang chết hay
đang sống? Không! Chính phải sống, phải trở thành một chiến sĩ vô sản
thực thụ. Hồng Gai, Uông Bí, những tầng mỏ lúc nhúc những phu thợ,
những sinh vật tả tơi, những cánh tay gầy guộc, những ống chân sâu quảng,
những thúng than đầy trên những cái đầu lở loét, trụi hết cả tóc. "Sáng ngày
