miền củ ngồi nhà thì áy náy không yên. Không phải là miền củ chưa có
phần đóng góp. Trái lại, công lao miền củ chẳng ai bì được. Miền củ đã cho
cả dòng họ đi theo Việt Minh. Miền củ đứng ra lập đàn ngựa thồ, chữa bệnh
cho cán bộ Chính, dẫn cán bộ Chính đi tìm con đường sẽ mở để đón các
cánh quân về hợp lực nay mai. Miền củ là làng Nhuần. Làng Nhuần là miền
củ. Dòng họ và trưởng tộc xưa nay vốn là một, hòa quyện trong kính trọng
và ưu ái lẫn nhau. Làng Nhuần làm gì cho cách mạng là làm theo ý miền
củ, là miền củ làm cho cách mạng.
Nhưng, hôm nay miền củ cứ ra đi. Ấy là bởi vì lòng miền củ đang vô
cùng xúc động. Xúc động vì cảnh hội quân nay mai đối với miền củ thật là
cảnh anh em trăm họ đồng thuận một lòng trở về theo cụ Hồ, cùng đem tài
sức cứu giúp muôn vạn sinh linh đang lầm than đau khổ. Xúc động vì làng
Nhuần, từ ngày trốn thuế vào núi này ở ẩn, tiếng là gan góc, nhưng cũng
khác chi con dao gỉ và bây giờ con dao gỉ đã được người mài giũa, lau chùi
thành cây kiếm sáng sắp được tỏ mặt với đời.
Tuy nhiên, miền củ đeo súng đi còn vì cơn mơ đêm qua. Mơ gì mà lạ
quá! Mơ đang đi trên đường bỗng có một đàn rắn rết bò qua chắn lối. Tỉnh
dậy thì nghe thấy tiếng hoẵng kêu xa xa. Điều xấu rồi chăng? Có sự gì trắc
trở công việc chăng?
Vượt qua cánh rừng ven bờ sông Chảy, đi sâu vào bên trong, miền củ
nhận ra rừng đang ở thời kỳ thưa lá và vắng vẻ. Quả nhiên, lúc này sợ
người, hổ ít lai vãng. Hươu nai còn chờ cỏ non mùa xuân mọc. Có chăng
chỉ có mấy loài thú nhỏ thôi.
Qua cây gáo, không thấy dấu vết con cáo về ăn quả, miền củ rẽ cây rừng,
đến phục ở cạnh cây hạt dẻ để đón gà lôi. Chờ một lúc không thấy con nào
về, miền củ lại chống súng đứng dậy.
Và lần này, không còn ở thể chủ động như hai lần trước, vừa nghe thấy
sột soạt ở phía trước, ngẩng lên, miền củ đã nhìn thấy một con lợn rừng
lững thững như con trâu, miệng chĩa hai chiếc răng nanh trắng ởn đang từ
từ đi về phía mình.
Thoáng qua một chút run rẩy, miền củ trở lại bình tĩnh ngay. “Con này
già rồi, da bì nó dày phải nửa đốt ngón tay”. Ý nghĩ như chớp lóe khiến đôi
