lực...”. Ngọc đau đớn, gục đầu xuống khi hai tay bị bẻ quặt ra sau, chạm
vào hơi thép lạnh.
III
K
hi những nhân vật chủ chốt của Việt Nam Quốc dân Đảng ôm hận lên
đoạn đầu đài, nhận cái chết dũng cảm, mong mỏi “không thành công cũng
thành nhân”, để lại danh thơm cho hậu thế, hẳn họ không ngờ được những
kẻ kế tục họ, chẳng bao lâu đã đổ đốn đến như thế. Lịch sử đã không ít
những chuyện như vậy. Những kẻ tự xưng là hậu bối của Nguyễn Thái
Học, Phó Đức Chính, Ký Con..., sau cuộc khởi nghĩa Yên Bái, cuối cùng
chỉ còn lại là những tên đầu cơ, trục lợi, mau chóng biến thành những tên
tay sai hèn hạ nhất của các thế lực nước ngoài. Chạy dài trong cuộc khủng
bố trắng của thực dân Pháp ở phía này, những phần tử hèn nhát ấy lập tức
được các tướng Lư Hán và Long Vân thu nạp, nuôi dưỡng. Hồi sức trở lại,
chúng lại bắt đầu múa may trên sân khấu chính trị, cũng đảng nọ phái kia,
điều lệ này, cương lĩnh khác, huênh hoang những khẩu hiệu quốc gia dân
tộc. Nhật vào Đông Dương, bọn này vượt biên giới Việt — Trung, bắt đầu
thực thi nhiệm vụ điệp báo viên của những tập đoàn quân Tưởng đóng ở
Mông Tự. Và khi quân đội Tưởng thay mặt Đồng minh vào miền Bắc Việt
Nam giải giáp vũ khí quân đội Nhật thì chúng trơ trẽn vác mặt trở về, rồi
dựa thế quan thầy nhảy lên làm cuộc cướp đoạt chính quyền ở tỉnh này.
Cuộc cướp giật thật vội vàng, luộm thuộm. Giật gấu vá vai, tập hợp một số
cốt cán ở “quốc ngoại” trở về cùng những hào lý chức dịch có mưu đồ bá
vương và một ít thanh niên mơ hồ, hiếu danh, tỉnh đảng bộ Việt Nam Quốc
dân Đảng tỉnh Lào Cai được dựng lên một cách vội vàng và cẩu thả. Thôi
thì cũng đủ mâm bát. Cũng Quốc gia thanh niên đoàn. Cũng quốc dân
quân, đặc vụ, liêm phóng, trừng thanh cục. Song cho đến tận giờ, hình như
công việc của chúng chưa tiến hành được bao lăm. Các thổ ty khôn ngoan,
như cái cây cổ thụ già lòng thòng rễ phụ, bám thật chặt mảnh đất và đặc
quyền phụ truyền tử kế, cát cứ từng vùng rộng lớn, các châu, huyện trong
