Tiễn ông giáo Huyền ra về, quay trở vào, sắp bước lên thang gác, Khanh
chợt nhìn thấy một người bé nhỏ, đeo kính cận, cắp một cuốn giấy tròn
đang cắm cúi đi qua sân, liền dừng lại, gọi:
— Trọng! Trọng!
Người kia quay lại:
— A! Anh Vũ Khanh!
— Chà! Họa sĩ đã dạo gót phiêu du tới tận miền biên giới này rồi kia à?
— Ở trường Quốc gia thanh niên đoàn ra, người ta phân công tôi lên đây.
— Thế bây giờ làm gì? Lên nhà chơi đi! Phi Linh có nhà đấy.
Trọng quen Vũ Khanh từ hồi anh ở Hà Nội. Đó chính là lúc mộng đời
của Trọng đã tan tành; anh đang kiếm sống bằng việc vẽ quảng cáo cho các
hãng dầu cù là Nhị thiên đường, Cam tích tán, Đại quan dược phòng. Ân
nhân đầu tiên của Trọng là Phi Linh, vợ Khanh. Phi Linh đã mua tranh của
Trọng, mua với một giá rất cao. Qua Phi Linh, Trọng quen Khanh. Người
mua kẻ bán chẳng mấy chốc thành đôi tri kỷ. Họ gặp gỡ nhau từ các buổi
luận đàm. Nghệ thuật là đại dương mênh mang cho bao lá thuyền hội ngộ.
Trọng là con thuyền lênh đênh. Khanh lại sẵn sàng làm bến cho thuyền
Trọng tới đậu. Vậy là họ đã nói với nhau về các nền nghệ thuật. Họ ngồi
hàng buổi ngắm tranh của các danh họa Lê-ô-na đờ Vanh-xi, Mi-ken Lăng-
giơ, Ra-pha-en phủ trùm cả thời kỳ phục hưng. Và đã có lúc, Trọng nghĩ:
Khanh khác hẳn bọn Lộc. Một bên là kẻ hiểu được rằng con bò bison (bò
rừng), con tuần lộc trang hoàng trên vách đá hang động tại Lascaux chẳng
bao giờ là khúc xạ thụ động hay hình ảnh đồ lại phi nhân tính của nghệ sĩ.
Một bên là chẳng hiểu gì cả. Một bên là những con người ưu tú, tiêu biểu
cho nền văn hóa cao. Một bên là những kẻ tầm thường, ngu dốt và thô lỗ.
Một người hầu gái mặc áo gấm, đi hài, y như từ trong Hồng lâu mộng
bước ra từ buồng bên bưng ra một chiếc khay ngất ngưởng gần chục chai
đủ các loại rượu màu và khe khẽ trình với Khanh là phu nhân vừa dắt chó
đi chơi phố, đoạn lui vào. Khanh nghiêng cổ chai bồ đào.
— Gặp anh ở đất này, thật tình tôi mừng lắm, anh Trọng ạ. Ở đây Lộc
làm ăn dở quá. Thế nào, anh vẫn vẽ đấy chứ? Tôi có được xem một số áp
phích cổ động của anh gửi về dưới đó. Rất có tinh thần!
