mở tiệc khoản đãi, tiếp xúc với tên này tên kia là tôi tin tưởng ở các biện
pháp đó lắm ư? Những lão thổ ty...
Khanh vừa mắc cái vợt tennít lên tường vừa nói với Lộc. Từng câu nói
chậm rãi, vừa đủ nghe của Khanh như từng vòng dây trói rất êm ái, cứ từ từ
quấn chặt lấy Lộc. Mặt Lộc tái dần. Đảng trưởng bao giờ cũng vậy. Từ tốn,
khoan thai, không nóng nảy, ít to tiếng. Một người có bản sắc rất ghê gớm,
bề ngoài đĩnh đạc, rộng lương, bên trong rất mực lạnh lùng tàn nhẫn. Mãnh
hổ, khẩu trung kiếm. Lưỡi Đảng trưởng là thanh kiếm sắc ngọt, óc Đảng
trưởng như cái lò so, ấn xuống bật liền. Việc nọ tiếp việc kia, rành rẽ, đâu
vào đấy, khép tội ai, đố có thoát nổi. Tuyên án mà cứ khẽ khàng như nói
chuyện ái tình. Cái mặt tỉnh không, nhẹ nhõm, vẫn vẻ phong nhã hào hoa,
vẫn cặp lông mày, con mắt háo sắc, chỉ làn da như bợt đi. Cơn giận dữ biết
che giấu, lặn vào bên trong, mới đáng sợ làm sao!
Mồ hôi nhớp đầy trán, Lộc cúi gầm, đần dại, nhú nhí:
— Thưa đảng trưởng, với các ông thổ ty, em đã...
— Chưa đủ — Khanh khẽ lắc đầu — Anh phải hiểu rằng từ thời Hậu Lê,
đối với cái miền biên giới này, người ta đã phải đặt ra chế độ thế tập phiên
thần. Sách Tàu người ta nói rõ là chế độ Thổ ty có cơ sở từ thập tam thiên
niên kỷ kia. Anh thử nghĩ xem, vì sao người Pháp cai trị ở miền này phải
lập ra chế độ đạo quan binh và giữ nguyên các chức vị, đặc quyền của họ?
Năm bốn tư, khi Nhật ngấp nghé đảo chính, Thống sứ Ét-cát-lát đã thăng
một loạt châu úy lên tri châu là nó có ý nghĩa gì? Sao họ không phớt lờ đi
mà lại trọng vọng mấy lão thổ ty thế? Nhất đán, anh cứ lơ đi thì anh sẽ gặp
hậu họa ngay!
— Dạ, trình đảng trưởng, em cũng đã có thư cho họ.
— Không được. Phải đích thân vào tận nơi. Chìa tay ra trước. Anh có
biết thằng Phán Thông bây giờ nó ở đâu không? Nó đã vào Pa Kha làm
quân sư cho bố vợ Hoàng Văn Chao của nó rồi. Nó khôn hơn anh. Sao anh
cứ quẩn quanh ở cái thị trấn này, không xa được mấy con đàn bà à?
Lộc nuốt nước bọt đánh ực như nuốt tủi nhục. Nhưng Lộc chưa kịp nghĩ
gì thêm, Khanh đã sát lại cạnh y, khe khẽ vỗ vỗ vai y, giọng thân mật:
