Tôi không hề trông thấy ông trong những ngày ông còn hiển hách nơi
huyện đường, nhưng tôi vẫn tưởng như thấy được cái bóng của nó, trong
buổi xế chiều này, đè nặng trên vai ông.
Ông tránh tiếp xúc với tất cả mọi người, kể cả con cái của chính ông.
Ông chỉ còn giao thiệp, thỉnh thoảng đi lại trò chuyện với một người duy
nhất là thầy tôi. Cũng vì thế tôi đã được gặp ông, nghe ông nói, và đuợc
ông hỏi chuyện nữa, trong những lần tôi theo thầy tôi đền thăm ông ngày
con bé, và dần dà khi đã khá lớn, có những lần tôi được gặp ông một mình
do thầy tôi sai tôi tới thưa với ông chuyên gì đó, hoặc tôi tự ý đến vấn an
ông. Những lần được gặp ông như thế, tôi thành thật cảm động. Không phải
chỉ vì, đó là một vinh dự ít đứa cháu nào khác trong họ được hưởng, mà
chính vì, mỗi lần gặp ông, tôi có cảm tưởng lọt được vào cái thế giới bí ẩn
của một người mất bóng.
Trong những ngày giỗ họ, ông xuất hiện bao giờ cũng giữ vừa đủ sự thân
mật, nghiêm túc, vẻ nghiêm túc trở thành một giới hạn, một khoảng cách
với mọi người. Sau đó ông laị rút về trong cái cõi riêng lặng lẽ của ông.
Tôi không biết chắc ông đã nghĩ về tôi thế nào, nhưng đôi lúc tôi tưởng
rằng ông nhìn tôi như đoá hoa trong cái bồn đất trước cửa sổ của ông.
Tôi chắc cả họ nhà tôi, ai cũng nghĩ là ông luyến tiếc cái thời vàng son
cũ của ông, luyến tiếc đến đau đớn.
Nhưng chỉ một nụ cười của ông, tôi nhìn thấy trong cái cõi riêng của
ông, cùng với một nụ hồng vừa hé bên ngoài cửa sổ, tôi hiểu rằng, đời sống
đối với ông nhẹ nhàng, chứ không quá nặng nề như người ta tưởng.
Ông không hỏi gì tôi khác ngoài chuyện học hành, sức khoẻ của thấy mẹ
tôi, và nhất là cái câu "con bao nhiêu tuổi rồi". Ông đã hỏi tôi câu ấy mỗi
năm, và nó cho tôi cảm tưởng, mãi tôi không lớn hơn được cái nụ hoa trong
bồn đất của ông, tôi không dầy hơn được mấy cái cánh hồng mỏng manh
đó. Và thật lạ lùng, ở gần ông, tôi cảm thấy tôi có một nhan sắc.
Kể từ ngày bác Huyện mất, tôi không còn cảm tưởng này trước mắt nhìn
của ai nữa, kể cả thầy tôi.
