ĐÔNG LAI BÁC NGHỊ - Trang 108

Ta thường ví công-nghiệp của Tề Hoàn-công, trước ngày đại-hội Quỳ-

khâu như trăng từ bữa mùng một đến ngày rằm ; lần-lần thêm rồi lần-lần
đầy-đủ ; còn sau ngày đại-hội Quỳ-khâu như trăng từ ngày rằm đến bữa
mùng một : lần-lần khuyết rồi lần-lần tiêu-tan. Chưa đầy mới thêm được, đã
đầy thì có bớt chớ còn thêm được vào đâu ? Vì vậy, chớ nên để cho lòng
mình tự-mãn. Tề Hoàn-công dễ đâu chẳng biết đó là điều nên tránh, nhưng
khi kỳ-vọng đã mãn thì làm sao cho lòng khỏi mãn được. Phải chi khiến
được kỳ-vọng của Tề-hầu đừng ngừng nơi bá-nghiệp thì có đâu vừa tới bá-
nghiệp nguyện lòng lại mãn. Như vậy : lỗi của Hoàn-công do lúc đặt ra kỳ-
vọng, đâu phải lúc đoạt xong.

Mưa tuôn thì ao đầy, rượu rót thì chén tràn, sức chứa của ao có chừng,

sức đựng của chén có mực, kỳ vọng của người cũng có giới-hạn. Một khi
quá chừng, quá mực, quá hạn thì dẫu không muốn cũng đã đầy. Nếu chẳng
phải là ao, mưa đến mười ngày cũng chẳng lo ; nếu không phải là chén,
rượu đến ngàn chai cũng không màng. Nếu bá-nghiệp không phải là kỳ-
vọng thì công-nghiệp của bọn bá đối với Tề-hầu chỉ là bầy ruồi bầy muỗn
bay thoáng qua trước mắt đó thôi !

Nhưng qua khỏi bá-nghiệp thì đến vương-nghiệp, trên nữa chẳng còn

chi, vì chính là bực chót của kỳ-vọng trong thiên-hạ, vậy có nên ngừng tại
đó chăng ? Xin đáp : « Nếu khi đến vương-nghiệp phải dừng lại, thì trong
sử-sách nói vua Nghiêu thường « âu-âu », lo-lắng, vua Thuấn hằng ngày «
cụi-cụi » làm-lụng, vua Thang vẫn « gấp-gấp » như sợ trễ, như vậy các
nhơn-vật đó làm chi ? »

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.