CHU, TRỊNH GIAO ÁC
Lỗ Ẩn-công năm thứ III (719 trước tây-lịch)
TẢ-TRUYỆN. – Trịnh Võ-công và Trịnh Trang-công đều là khanh-sĩ
của nhà Chu-Bình-Vương, hai lòng, muốn cho Quắc-công thế chức. Trịnh
bá giận. Bình-vương bảo không có ý đó. Vì lẽ ấy, Chu và Trịnh trao-đổi con
tin (Chu Trịnh giao chí).
Chu thái-tử tên Hồ qua làm con tin tại Trịnh ; Trịnh thế-tử tên Hốt đến
làm con tin nơi triều nhà Chu. Bình-vương băng. Người nhà Chu muốn giao
chánh-sự cho Quắc-công. Tháng tư năm đó, Thái Túc (tức là Thái Trọng)
nước Trịnh đem quân cắt trộm lúa mạch tại ấp Ôn. Mùa thu, gặt trộm lúa
hòa ở Thanh-châu (Lạc-ấp). Từ đó Chu và Trịnh giao ác.
Người quân-tử bàn rằng : « Chữ tín không do lòng thành thì sự trao
con tin là chuyện vô-ích. Nếu dùng lòng minh-bạch, dạ khoan-dung mà đãi
nhau, nếu dùng lễ-nghĩa mà giao-kết cùng nhau thì dẫu không con tin cũng
không gì ngăn-trở được sự hòa-hảo giữa hai nước. Thật vậy, nếu tin nhau
với tấm lòng minh-bạch thì dùng cỏ nơi khe, suối ao, hồ hoặc ngọn rau «
tần », « phiền », « ôn » hay « táo » hoặc dùng rổ, giỏ, nồi hay chảo, hoặc
dùng nước đọng hay chảy đều có thể đem cúng thần thánh, đem dưng lên
cho thiên-tử với các công-khanh. Huống chi nếu là người quân-tử ký-kết
điều-ước giữa hai nước, và theo đúng lễ-nghĩa, thì có cần gì đến con tin !
Phần đầu tiên của thiên « Quốc-phong » trong Kinh Thi, có bài « thể-phiền
» hay « thể-tần » hay trong phần thứ ba của thiên « Đại-nhã » có bài « hàng
vĩ » và « quýnh-chước » (đều tỏ rằng) có thể dùng những vật mọn để nêu sự
thành và tín. »
*
LỜI BÀN. – Thiên tử đối với chư-hầu cũng như chư-hầu đối với
khanh đại-phu. Họ Quý nước Lỗ, xem như vua Lỗ, tương-tợ là hai vua, vậy
