TANG AI-BÁ CAN DÙNG ĐỈNH
Lỗ Hoàn-công, năm thứ II (709 trước tây lịch)
XUÂN-THU. – Mùa hạ, tháng tư, vua (Lỗ) nhận của Tống chiếc
Cáo-Đỉnh. Ngày mậu-thân, để vào Thái-miếu.
TẢ-TRUYỆN. – Mùa hạ… điều ấy phi lễ. Tang Ai-Bá can rằng :
« Người đáng làm chủ xã-tắc phải lo sáng đức, ngăn tà-vạy, chỉ nẻo
ngay cho trăm quan. Như thế còn sợ mất ngôi, nên thường lo để gương tốt
lại cho con cháu. Vì vậy : Thái-miếu lợp bằng tranh, xe đi tế Giao lót bằng
cỏ, canh cúng không pha ngũ-vị, xôi, cơm không tinh khiết quá… là để nêu
đức kiệm. Áo cổn, mão miện, phất, đinh, đai, xiêm, bức, tích, hoành, hoàn,
hoằng, diên, v.v… là để rõ đức độ. Táo-luật, bề, bồi, bàn, lệ, du, anh tỏ đức
số. Hình hỏa, long, phủ, phất trên xiêm là nêu sáng đức văn. Xe đi và vật-
dụng có năm sắc là chỉ vật của đức. Trên xe có tích-loan, hòa-linh là để nêu
tiếng của đức. Ba thần trên cờ tỏ ánh sáng của đức.
« Như vậy : đức đã kiệm lại có độ-lượng nhiều hay ít do theo số-mục,
dùng văn làm kỷ-cương, dùng thanh-âm và ánh sáng để phát ra đức độ, nhờ
đó mà cai-quản trăm quan, trăm quan mới lo-sợ không dám thay-đổi kỷ-
luật.
« Nay chúa-công bỏ đức theo quấy, đem của hối-lộ để trong Thái-miếu.
Bá-quan đều hay biết, nếu theo gương ấy mà hối-lộ thì lấy gì để trừng-trị ?
« Quốc-gia hư-bại là tại bá-quan gian-tà mà bá-quan thất-đức là do sự
hối-lộ chán-chường. Nay đem đỉnh của xứ Cáo để tại Thái-miếu thì gương
hối-lộ có chán-chường hay không ?
« Khi Võ-vương thắng nhà Thương cho dời chín đỉnh qua Lạc-ấp. Việc
tuy phải mà bực nghĩa-sĩ còn chê. Huống chi là đem hối-lộ của kẻ gian-tà
bày trong Thái-miếu thì nghĩa ra sao ? »
