VỆ Ý-CÔNG THÍCH HẠC
Lỗ Mẫn-công, năm thứ II (659 trước tây-lịch)
XUÂN-THU. – Tháng chạp, Địch đánh Vệ.
TẢ-TRUYỆN. – Mùa đông, tháng chạp, quân Địch đánh Vệ. Ý-công
thích chơi hạc, cho đi xe của đại-phu. Lúc phát khí-giới, quân-chúng bảo
nhau : « Sao chúa-công không sai hạc ra chống giặc ? Hạc có tước-vị và
bổng-lộc, chớ chúng tôi đánh sao được ! »
Ý-công giao cho Thạch Kỳ-tử một ngọc Quyết, cho Ninh Trang-tử một
cây tên rồi dặn : « Dùng để giúp nước. Tùy lợi mà làm ! » Rồi trao cho phu-
nhơn một áo thêu, khuyên : « Nên theo lời hai quan coi thành ».
Cừ Khổng cầm xe cho vua. Tử-bá cầm gươm ngồi bên hữu. Hoàng Di
đi tiên-phong. Không Anh-Tề hậu-tập.
Đánh cùng quân Địch tại bưng Huỳnh-trạch. Quân Vệ đại-bại, bị tiêu-
diệt. Ý-công vì không bỏ lá cờ « đại-bái » nên bị thua to. Quân Địch bắt
được sử-quan Hoa Long-Hoạt và Lễ Khổng. Cùng nói : « Chúng ta là thái-
sử, giữ việc cúng-tế. Nếu không đi trước báo-cáo với thần chắc các ngươi
không chiếm được kinh-thành ». Đi về trước, bảo cùng hai quan giữ thành :
« Đừng chờ nữa ! » Cùng dân-chúng trong thành thừa đêm trốn chạy. Quân
Địch chiếm Vệ. Rồi đuổi theo đánh bại quân Vệ tại bờ Huỳnh-hà.
*
LỜI BÀN. – Vệ Ý-công vì hạc mà mất nước ! Thích chơi giống nhỏ là
chim mà để mất lòng dân, ai xem đến đó cũng gấp sách lại mà cười thầm !
Nhưng, riêng ta lại cho là chưa dễ khinh Vệ Ý-công được ! Vì người
đời mỗi khi thấy đầu đỏ, lòng trắng, hai chơn có sáu cạnh thì gọi là hạc, mà
không thấy rằng những kẻ sĩ ham phù-hoa, thích phong-cách cao-đạo, kỳ-
