rèn đặt làm một cái cày do người kéo. Hai ngày sau có cày; Thát vác cày
cùng với một thằng nhỏ biết cầm cày mà Thát thuê đi về hướng sông
Nghiệt. Vợ Thát ở lại làm bánh nếp ra chợ Thạnh Mỹ bán.
Ngày đầu tiên Thát và thằng nhỏ dựng một túp lều. Với gạo mang theo và
cá câu cắm từ sông, hai người có thể trụ lại được mười ngày. Ngày thứ hai
Thát máng dây cầy vào vai mình, còn thằng nhỏ cầm cày, mỗi ngày cày
được năm sào đất. Sau mười ngày đã có được năm mẫu đất. Chỉ cần mưa
thuận gió hoà, dù năng suất kém vì đường cày không sâu bằng bò kéo
nhưng với diện tích của năm mẫu đất thì cuối mùa mưa này Lê Thát có thể
đưa vợ về sông Nghiệt. Lúc đó ông đã có trong tay hai mươi mẫu đất bên
này và bên kia sông. Ngoài thằng bé cầm cày cho ông sau hai tuần đã trở
thành gia nhân đầu tiên, sau này ông còn có thêm ba gia nhân nữa.
Hai vụ mùa đầu tiên thành công vượt quá ý muốn, Thát đưa vợ về sống
trong một ngôi nhà tranh vách đất nhưng có đủ ba gian hai chái. Thát nghĩ
mình có thể trở thành phú hộ như chủ cũ ở ngoài xứ Ngải Yên. Năm đó vợ
Thát có mang và đứa con trai duy nhất được đặt tên là Lê Đối, ý nói ông đã
đối phó với mọi khó khăn để khai phá đất hoang thành ruộng. Con ông sẽ
không vất vả như ông nữa.
Thế hệ thứ hai Lê Đối lên thay cha trở thành địa chủ ở làng Rí sinh được
hai trai và một gái. Trai trưởng là Lê Ngát, trai thứ là Lê Bát và một cô gái
út là cô Út Miều.
Khi các con đến tuổi thiếu niên, địa chủ Lê Đối muốn tìm thầy dạy chữ cho
các con; đang không biết tìm thầy dạy ở đâu thì một nhà nho trong phong
trào Văn Thân bị Tây truy nã tìm đến làng tá túc. Lê Đối yêu cầu ông ta ở
lại dạy học cho con mình, ông sẽ cấp cho thầy một mẫu ruộng tốt, cất nhà
cho thầy để thầy đưa vợ con thầy về ở chung và chăm sóc cho thầy vì thâm
tâm Lê Đối sợ thầy bị mấy cô thợ cấy chọc ghẹo, quấy rầy khi thầy ở một
mình. Mấy đứa thợ cấy lẳng lơ khi thấy đàn ông lịch sự thì tơm tớp như
