giàu, mà phải giàu nhanh như thể thời gian chỉ dành cho những người biết
chụp giật, kể cả chụp giật ơn phước của tổ tiên, thánh thần.
Nhìn cảnh người ta giẫm đạp lên nhau xin (hoặc cướp) lộc chốn đền
chùa, nghĩ xứ sở gì mà hỗn mang, nhập nhoạng. Không phải vì đạo, vì sự
thiêng liêng của đức tin mà người này đạp lên vai, lưng người khác. Trong
đám đông cướp ấn đền Trần, hẳn có nhiều người miệt mài làm việc nửa đời
mà con đường quan trường vẫn xa. Bạn bè có đứa nhiều tiền nên mua được
ghế, có đứa con ông cháu cha nên được nâng đỡ, còn mình bơ vơ chỉ có
cách đi xin ấn đền Trần. Như để nuôi một hy vọng. Biết có cày cục làm
lụng cả đời thì sự thăng tiến vẫn lừ lừ chậm bước. Những vị trí phải đợi lâu
hoặc không bao giờ người ta có được nếu chỉ nhờ vào sức của mình, trong
một hệ thống thăng tiến không mấy quan tâm tới khả năng làm việc.
Cái sự cuồng tín với những thứ xung quanh thánh thần (không phải với
thánh thần), là hệ thống đức tin sụp đổ. Người ta không quên cái câu có làm
thì mới có ăn của ông bà dạy, nhưng nhìn lên họ nhìn thấy nhan nhản những
kẻ chẳng làm gì mà vẫn phởn phơ, vẫn ngồi trên trước. Nhìn xuống lại
muôn trùng người tốt lăn lóc mưu sinh, sống thua thiệt cả đời. Chỉ có một
thứ thay đổi số phận con người: phép màu của thần thánh. Nhưng thần
thánh chưa chắc công bằng, biết đâu lại chiều chuộng kẻ có tiền có quyền.
Thôi cướp lấy cho chắc ăn. Chẳng có gì chắc chắn trong việc đứng chờ thì
sẽ đến lượt mình như là đến tuổi sẽ nhận được sổ hưu.
Trong tờ giấy mà mấy chị đàn bà xúi nhau học thuộc lòng để khấn vái
lúc đi chùa, bốn chữ “gia đạo bình an” đứng sau cùng, sau “làm một được
hai, trồng một gặt mười…”. Mấy chị, cũng như nhiều người khác, vào chùa
không phải để cầu an. Bây giờ, lúc rạp mình trước đức Phật là lúc tâm
chúng sinh bất an nhất.
Chịu khó ngồi lâu nhìn những tháng Giêng gần đây thì sẽ thấy nó trở
thành một lễ hội vơ vét khổng lồ. Kẻ vét hy vọng từ trời, kẻ vét túi khách
hành hương, địa phương vét phí. Đứng ở đền chùa, thấy lòng người đang
loạn lạc rõ ràng hơn bất cứ chỗ nào. Vỡ đê đạo đức, cháu vác dao rượt
chém bà. Vỡ đê đức tin, lộc trời rủ nhau đi cướp. Mai kia không biết thêm
hệ thống tinh thần nào đổ nữa đây.
