“Hãy thử chọn một hành động có vẻ cực đoan hơn xem: anh sẽ bắn vào
người ném bóng của đội Yankee. Nhưng cái giây phút anh rút súng, khả
năng cao là anh sẽ bị đám cổ động viên cuồng nhiệt kia đè bẹp. Thậm chí
nếu anh có bắn được đi nữa, anh cũng gần như là sẽ trượt. Và thậm chí nếu
anh có bắn trúng người ném bóng đi chăng nữa, kết quả sẽ là gì? Một người
ném bóng khác sẽ thế vị trí của anh ta. Và đội Yankee sẽ vẫn thắng trận đấu
đó.
“Hãy thử chọn một hành động thậm chí còn cực đoan hơn. Anh sẽ xịt
khí độc và giết tất cả mọi người trong sân vận động. Một lần nữa, anh lại
khó có khả năng thành công, với cùng tất cả những lý do có thể làm cho anh
bắn trượt. Nhưng thậm chí anh có thể giết được tất cả mọi người, anh cũng
chẳng thể có cơ hội thay đổi kết quả trận đấu. Anh có thể tranh luận rằng
anh đã đẩy lịch sử đi theo một hướng khác – và có lẽ là thế thật – nhưng anh
vẫn không thể làm cho đội Mets thắng trận đấu. Thực tế là anh chẳng làm
được gì để giúp đội Mets thắng hết. Anh sẽ cứ mãi ở vai trò của anh thôi:
một khán giả.
“Và cái định luật này cũng sẽ ứng dụng đối với phần lớn các sự kiện
khác trong lịch sử. Một con người đơn thuần chẳng làm được mấy để thay
đổi mọi sự theo một cách có ý nghĩa được. Dĩ nhiên là số đông quần chúng
có thể ‘thay đổi được dòng chảy của lịch sử’. Nhưng với chỉ một người?
Không.”
“Có lẽ thế,” Stern nói, “nhưng tôi có thể giết được ông cố của mình. Và
nếu ông cụ chết thì tôi sẽ không được sinh ra nữa, thế nên tôi sẽ không tồn
tại, và thế là tôi sẽ không thể bắn được ông ấy. Và đó là một nghịch lý.”
“Phải, đúng thế – cứ cho là anh thực sự có thể giết được ông cố của
mình. Nhưng chuyện đó thực tế có thể rất là khó khăn đấy. Quá nhiều thứ
không như ý luôn xảy ra. Anh có thể sẽ không gặp được ông ấy vào đúng
thời điểm. Anh có thể sẽ bị xe buýt tông trên đường. Hay anh có thể rơi vào
bẫy tình. Anh có thể bị cảnh sát bắt. Anh có thể giết ông ấy quá muộn, sau
khi cha mẹ anh đã được thụ thai. Hay anh có thể mặt đối mặt với ông ấy, và
nhận ra rằng mình không thể bóp cò.”
