Cũng đã có những xã hội tân tiến hơn người Nukak không dùng tới tiền,
điều này có thật. Năm trăm năm trước đây, xã hội tân tiến nhất Nam Mỹ, Đế
quốc Inca, là một xã hội phi tiền tệ. Người Inca đánh giá cao những đặc tính
thẩm mỹ của các kim loại quý hiếm. Vàng là "mồ hồi của mặt trời", bạc là
"nước mắt của mặt trăng". Lao động là đơn vị tính giá trị trong Đế quốc
Inca, cũng như sau này nó được giả định trong xã hội cộng sản. Và cũng
giống như trong xã hội cộng sản, nền kinh tế của Đế quốc Inca phụ thuộc
vào việc lên kế hoạch tập trung, thường là cứng nhắc, và lao động bắt buộc.
Thế nhưng vào năm 1532, Đế quốc Inca lụn bại bởi một người, mà cũng
như Christopher Columbus, đến Tân Thế giới để tìm kiếm và biến thứ kim
loại quý giá kia thành tiền tệ.
Francisco Pizarro, con trai ngoài giá thú của một viên đại tá Tây Ban
Nha, đã vượt Đại Tây Dương để tìm kiếm của cải vào năm 1502.
một trong những người Âu đầu tiên vượt eo đất Panama để tới Thái Bình
Dương, ông dẫn đầu chuyến đầu tiên trong ba chuyến viễn chinh tới Peru
năm 1524. Địa hình rất khó khăn, thực phẩm khan hiếm và những người
bản xứ đầu tiên họ gặp tỏ ra thù địch. Thế nhưng, việc đoàn viễn chinh thứ
hai của họ được chào đón tại vùng Tumbes, nơi các cư dân bản xứ chào họ
là "những đứa con của mặt trời", đã thuyết phục Pizarro và các đồng sự của
ông ta tiếp tục thám hiểm. Trở lại Tây Ban Nha để nhận sự phê chuẩn của
triều đình cho kế hoạch "mở rộng đế quốc Castile"
đốc Peru", Pizarro đã huy động được 3 tàu, 27 con ngựa và 180 người, được
trang bị vũ khí mới nhất của châu Âu: súng và nỏ tự động.
chinh thứ ba căng buồm rời Panama ngày 27/12/1530. Những người chinh
phục chỉ mất chưa đến hai năm để đạt được mục tiêu của mình: một trận đối
đầu với Atahuallpa, một trong hai người con đang tranh giành nhau của
hoàng đế Inca Huayna Capac mới qua đời. Sau khi bác bỏ đề nghị tuân
phục sự cai trị Kitô giáo từ thầy dòng Vincente Valverd và ném Kinh Thánh
xuống đất một cách khinh bỉ, Atahuallpa chỉ có thể đứng nhìn người Tây
Ban Nha, chủ yếu dựa vào nỗi khiếp hãi mà những con ngựa của họ gây ra
(loài vật người Inca chưa hề biết đến), tiêu diệt quân đội của mình. Bởi
