tiền theo nghĩa rộng trên sản lượng
trong một trăm năm qua, chúng ta
thấy rõ rằng xu hướng kể từ thập kỷ 1970 là tỷ lệ này tăng lên - ở những
nước lớn phát triển, tỷ lệ này tăng từ khoảng 70% giai đoạn trước khi đóng
cửa "cửa sổ vàng" tới hơn 100% vào năm 2005.
Trong khu vực đồng
euro, tỷ lệ này tăng rất nhanh, từ mức chỉ hơn 60% vào năm 1990 lên tới
gần 90% ngày nay. Trong khi đó, tỷ lệ vốn thích đáng (capital adequacy)
của các ngân hàng tại các nước phát triển đang giảm chậm chạp nhưng đều
đặn. Tại châu Âu, vốn ngân hàng hiện nay chưa bằng 10% tài sản, so với
con số khoảng 25% vào đầu thế kỷ 20.
không chỉ nhận thêm tiền gửi; họ còn cho vay một tỷ lệ lớn hơn của số tiền
gửi này và giảm thiểu vốn cơ sở của mình. Ngày nay, tài sản của ngân hàng
(tức là các khoản cho vay) tại các nền kinh tế lớn trên thế giới tương đương
150% tổng GDP của các nước này.
Theo Ngân hàng Thanh toán Quốc
tế (Bank for International Settlement), tổng tài sản ngân hàng quốc tế vào
tháng 12/2006 tương đương 29 nghìn tỷ đô la, xấp xỉ 63% GDP toàn thế
giới.
Giá đóng cửa của vàng trên thị trường New York (đô la trên ounce, theo
thang logarit), 1908-2008.
Như vậy liệu có đáng ngạc nhiên khi tiền tệ không còn giữ nguyên được
giá trị như thời bản vị vàng? Tờ bạc đô la ngày nay có thiết kế như bây giờ
kể từ năm 1957. Từ đó, sức mua của nó, trong tương quan với chỉ số giá
tiêu dùng, đã giảm đi một cách đáng kinh ngạc mất 87%. Lạm phát trung
