khó khăn cho những chú lính đáng thương, khi chúng bắt đàn bà con gái,
khi chúng chống phá đạo, khi chúng bất kính vô lễ với thánh thần, khi
chúng phản nghịch bôi nhọ tôn giáo một cách nhục nhã không?
Cabaducô nhảy dựng lên. Lúc này, y không còn thấy như bị kim châm
nữa mà là bị một nhát kiếm đâm. Mặt đỏ như gấc, và cặp mắt như nảy lửa,
y gầm lên:
- Tôi hứa với tỉnh trưởng bởi vì tỉnh trưởng nói với tôi là họ đến đây với
ý tốt.
- Thô lỗ, ông chớ có hét lên thế. Hãy nói như mọi người, chúng tôi nghe
ông đây.
- Tôi hứa là tôi và cả các bạn tôi không nổi lên ở vùng Orbahôxa... Đối
với những người muốn ra đi vì thích đánh nhau thì tôi bảo: “Hãy đi với bọn
Axêrô, ở đây chúng tôi bất động…”. Nhưng tôi có vô khối bạn bè trung
thành, đúng thế, thưa bà, và tốt nữa, đúng thế, thưa bà và dũng cảm nữa,
đúng thế, thưa bà. Họ sống rải rác ở các xóm, các làng, ở các vùng ngoại ô
và ở trong núi, người nào ở nhà người ấy, hiểu chứ? Và khi tôi bảo họ, chỉ
một nửa của nửa câu, hiểu chứ, thế là tất cả sẽ gỡ súng ra ngay, hiểu chứ?
Và tôi lập tức chạy, hoặc bằng ngựa, hoặc chân không đến nơi tôi chỉ định.
Và họ đi với tôi không phải vì lý lẽ văn hoa gì cả. Nếu tôi hứa là vì tôi hứa,
nếu tôi không ra là vì tôi chưa muốn ra, nếu tôi muốn có nghĩa binh thì sẽ
có ngay, và nếu tôi không muốn thì không có, vì tôi chính là tôi, tôi là
người như thế nào, tất cả đều biết rõ... Một lần nữa, tôi nói là họ không đến
đây vì lý lẽ văn hoa, hiểu không?... Và xin các vị chớ có nói ngược lại...
bằng lòng không? Và nếu các vị muốn tôi ra mặt thì cứ nói thẳng tuột ra,
bằng lòng không? Bởi vì Chúa đã ban cho chúng ta cái lưỡi để mà làm việc
đó, để mà nói điều này, điều kia. Bà chủ đây biết quá rõ tôi là ai rồi, cũng
như tôi biết rõ là tôi mang nợ bà cái áo tôi đang mặc đây, cái bánh mà tôi ăn
hôm nay, bát cháo kê tôi húp khi tôi đói, cái áo quan để chôn khi bố tôi
chết, thuốc men và thầy thuốc chạy chữa khi tôi ốm. Và bà chủ biết rất rõ là
bà chỉ cần nói với tôi: “Cabaducô, hãy đập vỡ đầu mày ra”, tôi sẽ đi ra góc
kia, và đập đầu vào tường cho đến vỡ đầu ra. Bà chủ cũng biết rất rõ là nếu
