Cũng ngay từ buổi đầu Pôpê Rây và Rôxariô yêu nhau say đắm. Nhưng
bà Pertêcta cuồng tín và ông cố đạo nham hiểm Inôxenxiô tìm mọi cách để
ngăn cản phá hoại cuộc hôn nhân. Họ không cho Rôxariô được gặp Pêpê
Rây. Họ dựng lên nhưng vụ kiện cáo rắc rối liên tiếp chống lại Pêpê Rây, và
tung ra những tin đồn vu khống, làm cho anh mất uy tín và bị cách chức.
Từ các giám mục, linh mục cai quản mọi việc trong nhà thờ và các yếu
nhân, nắm quyền hành trong thị xã, cho đến các tầng lớp nhân dân trong
vùng Orbahôxa, hầu như mọi người đều căm ghét anh... Cuối cùng nhà
khoa học trẻ tuổi Pêpê Rây đã ngã xuống do lòng cuồng tín ngu xuẩn và sự
gian ác cố chấp của bà phú hào Toàn Thiện, do tâm địa ích kỷ vụ lợi nham
hiểm của ông cố đạo rửa tội Ngay Thật.
Qua tác phẩm của mình, Galđôx đã phơi bày ra ánh sáng bọn người
cuồng tín, giả nhân giả nghĩa, nhỏ nhen, ích kỷ, và tham lam tàn bạo.
Galđôx không chống lại tín ngưỡng, chống lại nhà thờ thiên chúa giáo, mà
ông tố cáo và lên án tính chất giả đạo đức, phản động của tầng lớp cha cố
Tây Ban Nha, những kẻ đã nắm quyền cai trị nhân dân, đã nhúng tay vào
mọi vấn đề xã hội, và đã khống chế, đàn áp không thương xót những ai
mong muốn được sống tự do.
Sự nghiệp sáng tác của Galđôx - bức tranh vĩ đại miêu tả toàn cảnh đất
nước Tây Ban Nha, cuộc sống muôn vẻ của xã hội Tây Ban Nha, những
mẫu người Tây Ban Nha với những đặc trưng sinh động của họ, những mâu
thuẫn đối kháng giữa hai lực lượng tiến bộ và phản động - đã đưa ông lên
địa vị xứng đáng là một nhà văn hiện thực cách mạng. Nhưng Galđôx
không dừng lại ở đó. Từ những hoạt động văn học, ông đã đi đến hành
động cách mạng: ông đã từng đứng đầu một liên danh Cộng hòa - Xã hội
và chính ông đã nói: “Chủ nghĩa xã hội! Đó là con đường dẫn đến bình
minh”.
NHỮNG NGƯỜI DỊCH
