toàn phần đã diễn ra hàng nghìn năm trước đó; trên những hòn đảo khác,
quá trình này có thể vẫn đang diễn ra.
Các nhà sinh thái tìm nguyên nhân sự thư giãn qua quan sát thấy rằng sự
sống là ngẫu nhiên. Những vùng nhỏ hơn là nơi cư ngụ của ít sinh vật hơn,
và ít sinh vật hơn thì dễ tổn thương hơn với thay đổi. Lấy một ví dụ cực
đoan, một hòn đảo có thể là nơi trú ngụ cho một cặp chim thuộc loài X duy
nhất. Một năm, tổ của cặp chim này bị một trận bão thổi tung khỏi cây. Năm
sau đó, toàn bộ chim con hóa ra đều là con đực, và năm tiếp theo nữa, tổ bị
một con rắn tấn công. Loài X giờ có nguy cơ tiến tới một cuộc tuyệt chủng ở
quy mô địa phương. Nếu hòn đảo là nơi trú ngụ của hai cặp chim, thì khả
năng cả hai cặp đều chịu hàng loạt rủi ro chết chóc như thế thấp hơn, và nếu
nó là nơi trú ngụ của hai mươi cặp, thì rủi ro còn thấp hơn nhiều nữa. Nhưng
xác suất thấp trong dài hạn vẫn có thể gây ra diệt vong. Quy trình này có thể
được so sánh với việc tung một đồng xu. Khó có khả năng một đồng xu sẽ
lật ngửa mười lần liên tiếp trong mười lần tung đầu tiên (hay hai mươi hay
một trăm lần đầu). Tuy nhiên, nếu được tung đủ nhiều, ngay cả những kết
quả khó xảy ra cũng có thể xảy ra. Quy luật xác suất quá mạnh mẽ tới mức
bằng chứng định lượng về rủi ro của một mẫu dân số nhỏ là gần như không
cần thiết; tuy nhiên, vẫn có bằng chứng đó. Trong những năm 1950 và 1960,
những người xem chim đã duy trì những hồ sơ tỉ mỉ về mọi cặp chim kết đôi
trên đảo Bardsey, ngoài khơi Wales, từ những con sẻ nhà và giẽ bắt hàu dễ
gặp cho tới những con chim choi choi và mỏ nhát hiếm hơn nhiều. Vào
những năm 1980, các hồ sơ này được Jared Diamond phân tích, khi đó
Diamond là một nhà điểu học chuyên về các loài chim ở New Guinea.
Diamond thấy rằng khả năng bất cứ loài cụ thể nào biến mất khỏi hòn đảo
này có thể được biểu diễn qua một đường cong với độ dốc giảm theo số mũ
khi số cặp tăng lên. Như thế, ông viết, chỉ số chính để tiên đoán sự tuyệt
chủng ở quy mô địa phương là “kích thước dân số nhỏ”.
Tất nhiên, các nhóm dân số nhỏ không chỉ có ở đảo. Một ao nước có thể
có một dân số nhỏ những con ếch, một đồng cỏ có một dân số nhỏ những
con chuột đồng. Và trong dòng chảy bình thường của sự kiện, các đợt tuyệt
