curupira, đang ẩn nấp đâu đó sau những cái cây kia, với đôi chân lộn ngược
của nó.
E. O. Wilson, người đã ghé thăm BDFFP hai lần, viết sau một chuyến đi
của ông, “Khu rừng sinh sôi nảy nở, nhưng theo cách hoàn toàn không thể
cảm nhận được bằng các giác quan của con người”. Cohn-Haft nói với tôi
cũng đúng như thế, chỉ có điều là ít văn hoa hơn: rừng nhiệt đới, ông nói,
“xem trên ti vi thì thích hơn”. Đầu tiên có vẻ như không có gì chuyển động
xung quanh chúng tôi, nhưng rồi Cohn-Haft bắt đầu chỉ ra những dấu hiệu
của đời sống côn trùng và tôi bắt đầu nhìn thấy rất nhiều hoạt động đang
diễn ra, mà theo cách gọi của Wilson, trong “thế giới nhỏ bé bên dưới”. Một
con bọ que treo trên một cái lá khô, vẫy những chiếc chân thanh thoát của
nó. Một con nhện bò lên một mạng nhện vòng. Một ống bùn nhìn như
dương vật mọc lên từ nền rừng hóa ra là nơi cư ngụ của một ấu trùng ve sầu.
Thứ nhìn như một cái thai xấu xí lủng lẳng trên một thân cây hóa ra là một
cái tổ đầy mối. Cohn-Haft nhận ra một cây mua. Ông lật đám lá cây lên và
gõ nhẹ vào gốc, gốc rỗng. Những con kiến đen nhỏ xíu tràn ra, tỏ vẻ dữ tợn
hết mức có thể. Những con kiến này, ông giải thích, bảo vệ cây khỏi các loài
côn trùng khác đổi lấy việc có chỗ ở miễn phí.
Cohn-Haft lớn lên ở tây Massachusetts, hóa ra không xa nơi tôi đang sống
lắm. “Ở quê nhà, tôi nghĩ bản thân mình là một nhà tự nhiên học tổng quát,”
ông nói với tôi. Ông có thể kể tên hầu hết những loại cây và côn trùng ông
gặp ở tây New England, thêm vào đó là tất cả những loài chim. Nhưng trong
rừng Amazon không thể chỉ là một nhà tự nhiên học tổng quát; có quá nhiều
thứ phải theo dõi. Trong khu quy hoạch rừng đối chiếu của BDFFP, khoảng
1.400 loài cây đã được xác định, thậm chí còn nhiều hơn trong những khu
quy hoạch rừng của Silman, cách đó một nghìn dặm về phía tây.
“Đây là những hệ sinh thái cực đa dạng, nơi mỗi loài đơn lẻ đều vô cùng
chuyên biệt,” Cohn-Haft nói với tôi. “Và trong những hệ sinh thái này, phần
thưởng cho việc làm đúng những gì bạn phải làm là rất lớn”. Ông đưa ra giả
thuyết của riêng ông về việc tại sao sự sống ở các vùng nhiệt đới lại phong
phú như thế, đó là bởi sự đa dạng sinh học có xu hướng tự tăng cường cho
