Không có sự tiếp sức của con người, đi lại khoảng cách xa là khó khăn
với hầu hết các loài, gần như là không thể. Với Darwin, dữ kiện này có vai
trò trung tâm. Điều chính trong học thuyết của ông về di truyền đòi hỏi mỗi
loài xuất hiện ở một địa điểm nguyên gốc duy nhất. Để lan ra từ đó, loài này
hoặc trượt đi hoặc bơi đi hoặc nhảy đi hoặc bò đi hoặc gieo rắc hạt giống
của chúng vào không khí. Theo tư duy của Darwin, với thời gian đủ dài,
ngay cả một tổ chức hữu cơ tĩnh tại, chẳng hạn như nấm, cũng có thể được
phân bố rộng khắp. Nhưng chính những giới hạn của việc phân tán là điều
khiến mọi chuyện trở nên thú vị. Điều đó giải thích cho sự phong phú của sự
sống và cùng lúc, cho những hình mẫu có thể được nhận thấy trong sự đa
dạng. Những rào cản bởi các đại dương chẳng hạn, giải thích tại sao rất
nhiều vùng đất rộng lớn ở Nam Mỹ, châu Phi và Úc, dù theo lời Darwin
“hoàn toàn giống nhau” về khí hậu và địa hình, lại là nơi sinh sống của
những hệ động và thực vật hoàn toàn không giống nhau. Những sinh vật ở
mỗi châu lục đã tiến hóa riêng rẽ, và theo cách này, sự cô lập về mặt địa lý
đã được chuyển hóa thành sự cách biệt về mặt sinh học. Tương tự, những
rào cản bởi đất liền giải thích tại sao cá ở Đông Thái Bình Dương khác với
cá ở Tây Caribe, dù hai nhóm này, như Darwin đã viết, “cách nhau chỉ bởi
một eo đất hẹp, nhưng không thể vượt qua là Panama”. Ở tầm mức địa
phương hơn, những loài được tìm thấy ở một bên sườn núi hay một phía một
con sông lớn thường khác với những loài được tìm thấy ở bên kia, dù
thường thì chúng có họ hàng, và họ hàng cũng khá mật thiết với nhau. Như
thế, Darwin đã viết, chẳng hạn như “những vùng bình nguyên gần eo
Magellan là nơi sinh sống của một loài đà điểu Nam Mỹ, và về phía bắc
bình nguyên La Plata là nơi của một loài khác thuộc cùng chi, chứ không
phải là một loài đà điểu sa mạc thực thụ, như những loài được tìm thấy ở
châu Phi và Úc”.
Những giới hạn của sự phân tán còn khiến Darwin bận tâm theo một
nghĩa khác, khó giải thích hơn. Như ông đã được chứng kiến tận mắt, ngay
cả những đảo núi lửa xa xôi, như Galápagos, vẫn tràn ngập sự sống. Thật ra,
những hòn đảo là nơi trú ngụ của nhiều loài vào loại tuyệt vời nhất thế giới.
Nếu thuyết tiến hóa của ông đúng, thì những loài này phải là hậu duệ của
