Neanderthal sống, người Neanderthal trong vùng đó biến mất. Có lẽ người
Neanderthal đã bị săn đuổi một cách chủ động, hay có lẽ đơn giản là họ
không cạnh tranh nổi. Dù thế nào, sự suy giảm của họ phù hợp với các mô
thức quen thuộc, nhưng với một sự khác biệt quan trọng (và thật đáng lo
ngại). Trước khi con người tiêu diệt người Neanderthal, họ đã có quan hệ
tính dục với những người này. Kết quả của tương tác này là hầu hết những
con người còn sống ngày nay đều có một chút, có thể tới 40%, mang dòng
máu Neanderthal. Một chiếc áo phông bán gần Trạm Lột xác đã gọi sự thừa
kế này không thể kêu hơn. ICH BIN STOLZ, EIN NEANDERTHALER ZU
SEIN, dòng chữ trên áo phông bằng chữ viết hoa lớn tuyên bố (“Tôi tự hào
là một người Neanderthal”). Tôi thích cái áo phông đó tới mức tôi đã mua
một cái cho chồng, dù gần đây tôi nhận ra hiếm khi nào thấy anh ấy mặc nó.
***
Viện Max Planck về Nhân học Tiến hóa nằm cách Thung lũng Neander
gần ba trăm dặm về phía đông, ở thành phố Leipzig. Viện này nằm trong
một tòa nhà mới ấn tượng, có hình dáng hơi giống quả chuối, và nó nổi bật ở
một khu vẫn còn dấu ấn của một thành phố Đông Đức trong quá khứ. Ngay
phía bắc là một khu nhà tập thể theo phong cách Xô Viết. Ở phía nam là một
sảnh lớn với tháp chuông bằng vàng, vốn từng được gọi là Đại sảnh đường
Xô Viết (và giờ thì trống không). Trong hành lang của viện có một quán cà
phê và một triển lãm những loài khỉ lớn. Một chiếc ti vi trong quán cà phê
chiếu hình ảnh trực tiếp những con đười ươi ở Vườn thú Leipzig.
Svante Pääbo đứng đầu khoa tiến hóa di truyền của viện. Ông cao và gầy
gò với khuôn mặt dài, cằm hẹp và đôi lông mày rậm rạp mà ông thường
nhướng lên để nhấn mạnh một kiểu mỉa mai nào đó. Văn phòng của Pääbo
bị hai hình ảnh chiếm giữ. Một là của chính Pääbo – bức chân dung còn lớn
hơn người thật mà nhóm sinh viên sau đại học đã tặng ông nhân sinh nhật
năm mươi tuổi (Mỗi sinh viên đã vẽ một phần bức chân dung, hiệu ứng tổng
thể là nhìn nó hay ho một cách đáng kinh ngạc, nhưng trong những gam màu
chẳng ăn nhập gì với nhau khiến ông nhìn như thể bị bệnh da liễu). Hình ảnh
