lắc sẽ nhiều khả năng có chứa thức ăn hơn một chiếc không phát ra tiếng. Và
chúng cũng khéo léo không kém trong việc sử dụng các công cụ đơn giản.
Chỗ mà những đứa trẻ thường ghi điểm cao hơn những con tinh tinh là
các nhiệm vụ đòi hỏi đọc được các gợi ý mang tính xã hội. Khi những đứa
trẻ được gợi ý về việc tìm thấy một phần thưởng ở đâu - có người chỉ tay
hoặc nhìn vào chiếc cốc có phần thưởng - chúng lấy phần đó. Những con
tinh tinh hoặc không hiểu rằng chúng đang nhận được gợi ý giúp đỡ hoặc
không thể theo kịp gợi ý. Tương tự, khi những đứa trẻ được cho thấy phải
lấy phần thưởng ra sao, chẳng hạn như bằng cách xé một chiếc hộp ra,
chúng không gặp khó khăn gì trong việc hiểu được vấn đề và bắt chước
hành vi đó. Những con tinh tinh, một lần nữa, tỏ ra bối rối. Phải công nhận
là lũ nhóc có lợi thế lớn trong địa hạt có tính xã hội, bởi các thí nghiệm do
chính giống loài của chúng thực hiện. Nhưng nhìn chung, các con tinh tinh
có vẻ thiếu xung lực nhắm tới việc giải quyết vấn đề tập thể vốn là trung tâm
của xã hội loài người.
“Những con tinh tinh làm những chuyện thông minh đến khó tin,”
Michael Tomasello, người đứng đầu khoa tâm lý học so sánh và phát triển
của viện, nói với tôi. “Nhưng sự khác biệt chính mà chúng tôi thấy là ‘cùng
nhau suy nghĩ’. Nếu bạn ở vườn thú hôm nay, bạn sẽ không bao giờ thấy hai
con tinh tinh cùng nhau mang một vật nặng. Chúng không có kiểu dự án hợp
tác như thế.”
***
Pääbo thường làm việc muộn, và hầu hết các buổi tối ông ăn ở viện, nơi
căng tin mở cửa tới 7 giờ tối. Tuy nhiên, một tối ông đề nghị nghỉ sớm và
dẫn tôi đi xem khu trung tâm Leipzig. Chúng tôi ghé thăm nhà thờ nơi Bach
được chôn cất và cuối cùng tới Auerbachs Keller, quán bar mà
Mephistopheles mang Faust tới trong cảnh năm vở kịch của Goethe [
(Quán bar được cho là nơi lui tới yêu thích nhất của Goethe khi ông còn là
sinh viên đại học). Tôi đã ở sở thú ngày hôm trước, và tôi hỏi Pääbo về một
thí nghiệm giả tưởng. Nếu ông có cơ hội trao cho những người Neanderthal
những kiểu thí nghiệm tôi đã thấy ở Pongoland, thì ông sẽ làm gì? Ông nghĩ
