nghìn năm trước, có nghĩa là chỉ xưa bằng một nửa xương của người
Neanderthal ở Croatia. Nhưng Pääbo không thể thu được ADN từ đó.
Rồi khoảng một năm sau, ông có được một mảnh xương ngón tay đã được
đào lên trong một hang động ở nam Siberia cùng một chiếc xương hàm kỳ
lạ, chỉ hơi có hình dáng giống của con người. Xương ngón tay kích cỡ bằng
khoảng một cục tẩy đã hơn 40 nghìn năm. Pääbo cho rằng nó thuộc về một
người hiện đại hoặc một người Neanderthal. Nếu là người Neanderthal, thì
khu vực này sẽ là khu vực xa nhất về phía đông tìm thấy di tích của người
Neanderthal. Trái ngược với răng của người hobbit, mẩu ngón tay đã mang
lại lượng ADN lớn đáng kinh ngạc. Khi phân tích những mẩu đầu tiên hoàn
tất, Pääbo tình cờ đang ở Mỹ. Ông gọi về văn phòng của mình, và một đồng
sự nói với ông, “ông có đang ngồi vững không đấy?” ADN cho thấy ngón
tay không thuộc về người hiện đại hay người Neanderthal. Thay vì thế, chủ
nhân của nó đại diện cho một nhóm hoàn toàn mới và trước kia chưa từng
thấy của họ người. Trong một nghiên cứu xuất bản tháng 12 năm 2010 trên
Nature, Pääbo gọi nhóm mới này là người Denisovan, theo tên hang động
Denisova, nơi mẩu xương được tìm thấy. “Một ngón tay làm thay đổi lịch sử
tiền sử,” đầu đề một bài báo viết về phát hiện này. Thật đáng kinh ngạc hay
có lẽ là tới giờ, thật dễ đoán, con người hiện đại hẳn đã giao phối với cả
người Denisovan nữa, vì người New Guinea đương đại có thể mang tới 6%
ADN Denisovan (Tại sao điều này đúng với người New Guinea nhưng
không đúng với người Siberia bản địa hay dân châu Á thì còn chưa rõ,
nhưng có lẽ liên quan tới những mô thức di cư của con người).
Với việc phát hiện ra người hobbit và người Denisovan, người hiện đại có
thêm hai người anh em nữa. Và có vẻ như khi ADN từ những chiếc xương
khác được phân tích, sẽ có thêm họ hàng của con người được tìm thấy; Chris
Stringer, một nhà cổ sinh vật nhân chủng học người Anh lỗi lạc, nói với tôi,
“Tôi chắc chắn rằng chúng ta sẽ còn nhiều điều ngạc nhiên phía trước.”
Ở thời điểm này, không có bằng chứng chỉ ra cái gì đã khiến người
Denisovan hay người hobbit diệt vong; tuy nhiên, thời điểm họ biến mất và
mô thức chung của các cuộc tuyệt chủng cuối thế Pleistocen đồng nghĩa chỉ
