thuyết thứ nhất được gọi là giả thuyết “Xa mãi châu Phi” và thứ hai được
gọi là giả thuyết “Món cháo đùi ếch”.
Dù thế nào, thì căn bệnh học vẫn giống nhau. Nếu không được một con
người đưa lên tàu hay máy bay, một con ếch mang nấm Bd không thể nào từ
châu Phi tới được Úc hay từ Bắc Mỹ tới được châu Âu. Sự đảo lộn liên lục
địa này, mà ngày nay chúng ta thấy hoàn toàn chẳng có gì lạ, có lẽ chưa có
tiền lệ trong 3,5 tỷ năm lịch sử sự sống.
***
Ngay cả dù lúc này nấm Bd đã quét qua phần lớn Panama, Griffith thỉnh
thoáng vẫn đi thu thập cho EVACC, tìm kiếm những con ếch còn sống sót.
Tôi đã lên kế hoạch chuyến thăm của mình trùng với một trong những
chuyến thu thập đó, và một tối tôi xuất phát cùng anh và hai tình nguyện
viên người Mỹ khác đang xây thác nước. Chúng tôi đi về phía đông, băng
qua kênh đào Panama, và qua đêm ở một vùng tên gọi Cerro Azul, ở nhà trọ
bao quanh là một hàng rào sắt cao tám foot. Lúc rạng đông, chúng tôi lái xe
tới một đồn kiểm lâm ở lối vào công viên Quốc gia Chagres. Griffith đang
hy vọng tìm được ếch cái cho hai loài mà EVACC đang có ít. Anh rút ra
giấy phép do chính quyền cấp và trình nó với mấy viên sĩ quan đang ngái
ngủ trong đồn. Vài chú chó gầy gò ra hít ngửi quanh chiếc xe tải.
Băng qua đồn kiểm lâm, con đường bắt đầu đầy các vết lõm của hàng loạt
ổ gà và vết lún. Griffith cho một đĩa nhạc Jimi Hendrix vào máy CD trên xe,
và chúng tôi xóc nẩy theo điệu nhạc xập xình. Thu thập ếch cần rất nhiều đồ
đạc, nên Griffith đã thuê hai người đàn ông mang hành lý. Ở xóm có nhà
cuối cùng, trong ngôi làng nhỏ xíu Los Ángeles, những người đàn ông này
hiện ra trong sương sớm. Chúng tôi lại tiếp tục xóc nẩy tới khi chiếc xe tải
không thể đi xa hơn được nữa; thế là chúng tôi ra khỏi xe và bắt đầu lội bộ.
Con đường mòn quanh co qua khu rừng nhiệt đới ngập trong bùn đỏ. Cứ
vài trăm yard, con đường chính lại bị cắt ngang bởi một đường nhánh;
những con đường này do loài kiến cắt lá tạo nên, khi chúng thực hiện hàng
triệu mà có lẽ là hàng tỷ hành trình để đưa từng mảnh lá xanh về tổ (Những
