DANH DỰ CHO CÁI ĐẦU CỦA
HISTIAEUS
Toi đã đi khỏi Persepolis, và giờ đây rời Tehran để quay về với châu Phi (lùi
lại hai mươi năm trước), nhưng trên đường tôi còn phải dừng lại - trong tâm
tưởng - ở thế giới Ba Tư-Hy Lạp của Herodotus, nơi những đám mây đen
đang bắt đầu kéo đến.
Vậy là Darius không chinh phạt được người Scythia, họ đã chặn ông - châu
Á - trước ngưỡng cửa châu Âu. Ông thấy rằng mình sẽ không thắng nổi họ.
Hơn thế nữa - đột nhiên ông cảm thấy lo sợ rằng bây giờ họ sẽ bắt được và
giết chết mình, vậy là ông bắt đầu cuộc tháo lui, trốn chạy dưới màn đêm,
chỉ mơ ước duy nhất một điều: từ bỏ Scythia và trở về Ba Tư càng nhanh
càng tốt. Ông đang rút lui cùng toàn bộ đạo quân của mình, còn người
Scythia ngay lập tức bắt đầu đuổi theo ông.
Darius chỉ có một con đường rút lui: qua cây câu trên sông Danube mà
chính ông đã xây lúc khởi sự xâm lược. Người Ionia canh giữ cây cầu này
cho ông (người Ionia là người Hy Lạp sống ở vùng Tiểu Á, vào thời
Herodotus bị Ba Tư cai trị).
Vận mệnh thế giới đã xoay vần như sau: người Scythia, vì biết đường tắt và
có những con ngựa chạy nhanh, đã đến cây cầu trước quân Ba Tư và muốn
cắt đường rút lui của chúng. Họ kêu gọi người Ionia phá hủy cầu để người
Scythia hạ gục Darius và bằng cách ấy mang lại tự do cho người Ionia.
Một đề nghị có vẻ là tuyệt vời cho người Ionia, vì thế sau khi nghe nó, họ
triệu tập hội nghị và người đầu tiên lên tiếng là Miltiades đã nói: thật tuyệt,
chúng ta hãy phá cầu! Tất cả mọi người đều ủng hộ anh ta (dân chúng Ionia
không tham gia hội nghị mà là các lãnh chúa - thực chất là những người đại
diện do Darius bổ nhiệm). Ngay sau khi Miltiades phát biểu, Histiaeus ở
Miletus lên tiếng. “Histiaeus ở Miletus phản đối ý kiến nàỵ, hắn nói rằng
hiện nay, nhờ có Darius, mỗi người đều cai trị thành phố của mình. Nếu lật
