biết để bắt đầu nổi dậy chông đức vua. Histiaeus muốn hạ lệnh cho
Aristagoras dấy loạn nhưng không có cách nào an toàn khi mà các con
đường đều bị canh giữ. Hắn bèn cạo trọc đầu người nô lệ tin cẩn nhất của
mình, xăm dấu hiệu lên đầu anh ta, đợi cho tóc mọc lên rồi cử anh ta đi
Miletus. Hắn chỉ ra lệnh cho anh ta khi đến nơi nói với Aristagoras rằng
phải cạo đầu anh ta để xem: những dấu xăm, như trên đã nói, là lời kêu gọi
nổi dậy. Histiaeus làm vậy vì hắn rất đau đớn khi bị cầm chân ở Susa...”
***
Aristagoras đem lời kêu gọi của Histiaeus nói với những người theo mình.
Họ lắng nghe và nhất loạt ủng hộ cuộc nổi dậy. Anh ta bèn ra khai tìm kiếm
đồng minh, vì Ba Tư mạnh hơn Ionia gấp nhiều lần. Đầu tiên, anh ta đi
thuyền đến Sparta. Quốc vương ở đây là Cleomenes, theo Herodotus là bị
thiểu năng trí tuệ và gần như mất trí, nhưng hóa ra ngài lại tỏ ra rất khôn
ngoan và có lý trí. Khi nghe rằng đây là cuộc chiến tranh chống đức vua cai
trị toàn châu Á và ông ta ở kinh thành Susa, ngài đã tỉnh táo hỏi xem Susa
cách bao xa. “Aristagoras, vốn là người ranh mãnh và đã khéo lừa
Cleomenes, lại mắc sai lầm ở đây: lẽ ra anh ta không nên nói thật nếu
muốn Sparta đánh châu Á, thế nhưng anh ta đã nói và còn tiếp thêm rằng
đó là ba tháng đi đường. Cleomenes liền ngắt lời trong khi anh ta đang
miêu tả quãng đường mà rằng: 'Hỡi vị khách đến từ Miletus, hãy rời khỏi
Sparta trước lúc mặt trời lặn, vì ngươi đã đưa ra một đề nghị điên rồ cho
người Sparta khi muốn đem họ đi ba tháng đường trường'. Nói đoạn, quốc
vương Cleomenes hồi cung.”
Bị xua đuổi, Aristagoras đến Athens - thành phố hùng mạnh nhất Hy Lạp.
Tại đây, anh ta thay đổi chiến thuật. Thay vì nói chuyện với một thủ lĩnh,
anh ta thuyết trình với cả đám đông (theo nguyên lý tiếp theo của Herodotus
thì “lừa phỉnh cả đám đông dễ hơn một người”) và kêu gọi người Athens
giúp đỡ Ionia. “Bằng cách nào đó họ đã bị thuyết phục, đồng ý gửi giúp
người Ionia hai mươi chiến thuyền... Các chiến thuyền này trở thành khởi
đầu những bất hạnh của người Hy Lạp và người mọi rợ” (nghĩa là khởi đầu
của cuộc chiến lớn Ba Tư-Hy Lạp).
