cái gì? Mà có thể nó chẳng giống bất cứ thứ gì tôi từng biết, và vì thế nó là
không định nghĩa được, không tưởng tượng nổi. Nhưng thực ra, khát vọng
lớn nhất của tôi, điều làm tôi không yên, day dứt và hành hạ tôi, lại rất giản
dị - chỉ đơn giản là bản thân cái khoảnh khắc, cái hành động đi qua biên
giới. Đi qua và quay về, tôi nghĩ, đối với tôi là hoàn toàn đủ, hoàn toàn thỏa
mãn được cơn đói tinh thần khó lý giải của tôi.
Nhưng phải làm thế nào? Những người bạn học thời phổ thông và bạn thời
sinh viên của tôi chưa có ai ra nước ngoài cả. Nếu ai đó có người thân ở
nước ngoài thì họ cũng không muốn phô trương. Tôi bực bội với chính
mình vì cái ý muốn kỳ quặc ấy, nhưng nó không hề rời bỏ tôi dù chỉ trong
phút giây.
Một lần tôi gặp bà tổng biên tập của mình ở ngoài hành lang. Bà là một phụ
nữ tóc vàng cao lớn và cân đối, với những lọn tóc dày chải sang một bên.
Bà tên là Irena Tarlowska. Bà nói gì đó về những bài báo mới đây của tôi,
sau đó hỏi tôi về các dự định gần nhất. Tôi kể tên những làng mà tôi sắp
phải đi, những sự việc tôi quan tâm, rồi khi đã mạnh dạn hơn, tôi nói:
- Tôi đã từng rất muốn đi ra nước ngoài.
- Ra nước ngoài? - Bà ngạc nhiên hỏi, có phần hơi hoảng sợ, vì khi đó ra
nước ngoài không phải là một chuyện bình thường. - Đi đâu? Để làm gì?
- Tôi nghĩ đến Tiệp Khắc - tôi đáp. Bởi vì không phải tôi muốn đi một noi
nào đó như Paris hay London, không, tôi đã không thử tưởng tượng về
những điều ấy và thậm chí chúng cũng chẳng hấp dẫn tôi, mà chỉ đơn giản
là tôi muốn đi qua biên giới, biên giới nào cũng vậy thôi. với tôi điều quan
trọng không phải là mục tiêu, giói hạn, cái đích, mà chỉ là bản thân hành
động đi qua biên giới thần diệu và huyền ảo.
***
Một năm trôi qua kể từ cuộc trò chuyện ấy. Điện thoại đổ chuông trong
phòng phóng viên của chúng tôi. Bà tổng biên tập gọi tôi lên. Khi tôi đã
đứng trước bàn giấy của bà, bà nói:
