loài người mà ông biết, và nói: Và bây giờ quý vị hãy xem đi, bởi vì trước
mắt quý vị đây sẽ diễn ra vở bi kịch lớn nhất thế giới! Vậy là tất cả mọi
người chăm chú xem, vì quả thực ngay từ ban đầu trên sân khấu các tình
tiết đã có diễn biến bi kịch: Darius, vị vua già của Ba Tư, chuẩn bị một cuộc
chiến lớn chống Hy Lạp để trả thù thất bại của minh ở Sardis và Marathon
(một trong các nguyên lý của Herodotus - không trừng phạt mọi người, vì
họ sẽ sống trong nỗi khát khao trả thù cho sự trừng phạt ấy). Ông lôi kéo cả
đế quốc, cả châu Á vào công cuộc chuẩn bị này. Nhưng trong quá trình ấy,
sau ba mươi sáu năm trị vì, ông qua đời năm 485 trước Công nguyên (ngẫu
nhiên đây lại được cho là năm sinh của Herodotus). Sau nhiều tranh chấp và
mưu toan, người con trai trẻ tuổi của ông lên ngôi - Xerxes - con cưng của
người vợ Atossa, giờ đây là quả phụ của Darius, người mà Herodotus cho
rằng đã làm rung chuyển cả đế quốc.
***
Xerxes kế tục sự nghiệp của cha - chuẩn bị cho cuộc chiến chống Hy Lạp -
nhưng trước tiên ngài muốn tấn công Ai Cập vì người Ai Cập đã nổi dậy
chống ách thống trị của Ba Tư trên đất nước họ và muốn tuyên bố độc lập.
Vua Ba Tư cho rằng việc đàn áp cuộc nổi dậy của Ai Cập cấp thiết hơn,
chuyện chinh phạt Hy Lạp còn có thể xếp lại được. Xerxes nhận định như
vậy, nhưng anh họ của ngài, cháu vua Darius quá cố, Mardonius, một người
rất có thế lực, lại có ý kiến khác, y nói: người Ai Cập thì sao chứ, chúng ta
hãy lên đường đánh Hy Lạp! (Herodotus nghi ngờ rằng sau khi chiếm được
Hy Lạp y muốn trở thành xatrap ở đó, rằng y nôn nóng muốn nắm quyền): “
Thưa ngài thật không ổn khi người Athens đã gây ra bao điều tồi tệ cho
người Ba Tư mà không bị trừng phạt vì những hành động của mình!”
Herodotus cho biết theo thời gian Mardonius đã thuyết phục và xúi giục
được Xerxes. Nhưng mặc dầu vậy, trước tiên vua Ba Tư tiến sang Ai Cập,
trấn áp cuộc nổi dậy, đưa đất nước này một lần nữa trở lại nô lệ và tới khi
đó mới dự định đánh Hy Lạp. Ngài nhận thức được tầm quan trọng của sự
việc này, vì vậy ngài “triệu tập một hội đồng những người Ba Tư ưu tú nhât
để lắng nghe quan điểm của họ.” Ngài chia sẻ với họ kế hoạch chinh phục
