Có thể dùng bữa ở một trong hàng trăm quán bar hay tiệm ăn. Vì gần biển,
thực đơn của chúng có rất nhiều cá và vô số cao lương frut-ti di maré
-
tôm cua, mực, sứa, bạch tuộc, ngao sò.
Nhưng Algiers trước hết là nơi hai nền văn hóa gặp gỡ và chung sống - văn
hóa Thiên chúa giáo và văn hóa Arập. Lịch sử của sự chung sống này là
lịch sử của thành phố (mặc dù bản thân nó còn có một thời kỳ lịch sử dài
trước đó - thời Phoenicia, Hy Lạp, La Mã). Luôn đi trong bóng râm hoặc là
của nhà thờ, hoặc là của thánh đường Hồi giáo, người ta không ngừng cảm
thấy cái biên giới quanh co giữa hai địa hạt này.
Ví dụ như khu trung tâm thành phố. Phần Arập của nó tên là Casbah. Có
thể đến đó bằng hàng chục cầu thang đá rộng dẫn lên đồi. Nhưng vấn đề
không phải là các cầu thang, mà là sự khác biệt ngày càng cảm nhận được
rõ rệt hơn khi càng đi sâu vào các ngõ ngách của Casbah. Mà thực ra, có
thật là ta ngắm nghía, đi sâu vào các ngõ ngách không? Hay là ta chỉ cố
gắng đi qua cho nhanh, thoát ra khỏi tình thế khó chịu và lúng túng này, khi
vừa đi ta vừa cảm thấy khắp xung quanh hàng chục đôi mắt bất động nhìn
chằm chằm vào ta chăm chú? Mà có thể đó chỉ là ta tưởng tượng ra? Có thể
ta quá nhạy cảm? Nhưng tại sao chính ở Casbah ta lại quá nhạy cảm? Tại
sao ta không cảm thấy gì khi ai đó nhìn ta chằm chằm ở khu phố Pháp? Tại
sao ở khu phố Pháp điều đó không làm phiền ta, còn ở Casbah thì có, ở đây
nó gây khó chịu? Mặc dù những đôi mắt là giống nhau, việc nhìn chằm
chằm cũng vậy, nhưng ta lại tiếp nhận hai tình thế theo cách hoàn toàn khác
nhau.
Khi cuối cùng ta qua khỏi Casbah và ở trên một khu phô Pháp nào đấy, có
thể không nhất thiết phải đến mức ta thở phào nhẹ nhõm, nhưng chắc chắn
là cảm thấy thoải mái hon, ta sẽ dễ chịu hơn, tự nhiên hon. Tại sao ta không
có cách gì chế ngự được những thái độ và tình cảm tiềm tàng, thậm chí là
vô thức ấy? Qua hàng nghìn năm và trên khắp thế giới - không có gì hết?
***
