thấy. Nghĩa là hành động đầu tiên của ỏng để đến với kiến thức là đi.
Nhưng phải chăng đó là trường hợp của mọi phóng viên? Rằng suy nghĩ
đầu tiên của chúng tôi là lên đường? Con đường là nguồn gốc, là kho báu,
là của cải. Chỉ có ở trên đường người phóng viên mới là chính mình, mới
cảm thấy như ở nhà.
Đọc Herodotus, tôi dần tìm thấy ở ông sự đồng cảm. Điều gì đã làm ông
luôn di chuyển? Đã khiốn ông hành động? Đã buộc ông phải thực hiện
những chuyến đi gian khổ, rồi lại mạo hiểm những chuyến tiép theo? Tôi
nghĩ rằng đó là lòng ham hiểu biết về thế giới. Nỗi khát khao được ở nơi đó,
được thấy nó bằng bất cứ giá nào, nhất định phải được trải nghiệm nó.
Thực chất, đó là niềm dam mê hiếm có. Con người vốn là sinh vật định cư,
từ khi có thể cày cấy và từ bỏ cuộc sống nghèo khó đầy nguy hiểm của kẻ
hái lượm hay săn bắt, anh ta hạnh phúc an cư lạc nghiệp trên mảnh đất của
mình, làm hàng rào ngăn cách với những người khác bằng tường hay hào,
sẵn sàng đổ máu, thậm chí hy sinh mạng sống vì nơi chốn của minh. Nếu
anh ta rời khỏi nó, thì đó là vì bắt buộc, vì nạn đói, dịch bệnh, chiến tranh
hay để tìm công việc tốt hon, hoặc vì lý do nghề nghiệp - anh ta là thủy thủ,
nhà buôn lưu động, hướng dẫn viên của các đoàn hành hương. Nhưng đi
vòng quanh thế giới hàng năm trời để làm quen, thăm dò và hiểu nó vì ý
muốn của riêng mình? Và còn để sau này miêu tả lại tất cả? Những người
như thế luôn hiếm hơi.
Từ đâu mà Herodotus có niềm dam mê ấy? Có thể từ câu hỏi nảy sinh trong
đầu óc đứa trẻ - câu hỏi: những con thuyền từ đâu đến? Trẻ con chơi trên
cát bên bờ vịnh, nhìn thấy ở đằng xa, cuối chân trời, bỗng nhiên xuất hiện
một con thuyền đang bơi về phía chúng, mỗi lúc một lớn dần lên. Nhưng nó
từ đâu mà ra? Chắc rằng phần lớn trẻ em không tự hỏi như vậy. Và đột
nhiên một đứa bé đang xây nhà trên cát có thể hỏi - cái thuyền này từ đâu
bơi đến? Cái đường kẻ ở rất xa, rất xa kia có vẻ như đã là tận cùng thế giới
rồi! Phải chăng sau đường kẻ ấy còn có thế giới nào đó nữa? Và sau nó là
một cái khác nữa? Thế giới nào? Đứa trẻ bắt đầu tìm câu trả lời. Để rồi, khi
đã lớn, càng tìm kiếm nó ráo riết hom, với lòng tò mò khôn nguôi.
