CHÚNG TA ĐỨNG TRONG BÓNG
TÓI, ĐƯỢC ÁNH SÁNG VÂY
QUANH
Nhưng không phải lúc nào Herodotus cũng đồng hành với tôi. Thường
thường, các chuyến đi xảy ra rất bất ngờ, tôi không còn thời gian và đầu óc
để nghĩ đến người đàn ông Hy Lạp. Đôi lúc, ngay cả khi có mang cuốn sách
theo, nhưng công việc quá nhiều và cái nóng nhiệt đới như lửa đốt thêm
phần làm tôi kiệt sức, đến nỗi tôi không còn sức lực và vui thú để đọc về
cuộc đàm đạo trọng yếu phân tranh quyền lực giữa Otanes, Megazybus và
Darius, hay nhớ lại những người Ethiopia cùng Xerxes đi chinh phạt Hy
Lạp trông ra sao. “Người Ethiopia mặc da báo và sư tử, họ đeo cung tên
làm bằng cành cọ, không ngắn hơn bốn sải tay; mũi tên nhỏ bằng sậy, mũi
không bịt bằng sắt mà bằng đá mài nhọn... Ngoài ra họ cũng mang giáo, ở
phía đầu được cắm sừng linh dương vót nhọn thành hình mủi giáo, và dùi
cui tán đinh. Khi đi chiến đấu, họ vẽ một nửa mình bằne phấn, nửa kia
bằng đất son.”
***
Nhưng ngay cả khi không giả sách ra, tôi cũng có thể dễ dàng nhớ lại, ví dụ
như phần kết cuộc chiến giữa quân Hy Lạp và các phụ nữ Amazon: “Khi
quân Hy Lạp chiến thắng trận đánh ở Thermodon, họ ra khơi trên ba tàu
chiến với tất cả các phụ nữ Amazon mà họ bắt sống được. Những người
đàn bà này khi ở trên biển đã xông vào đàn ông và giết họ. Nhưng vì không
thạo về tàu thuyền và không biêt sử dụng bánh lái, buồm hay mái chèo, sau
khi thoát được đàn ông họ bị sóng và gió đánh giạt vào tận Cremni bên bờ
hồ Maeetis thuộc đất của người Scythia tự do. Ở đây sau khi xuống thuyền,
người Amazon đi bộ đến nơi có người ở. Gặp đàn ngựa đầu tiên, họ liền bắt
lấy và cưỡi chúng đi cướp của của người Scythia. Người Scythia không hiểu
