sữa cùng chúng tôi, và cuối cùng một lần nữa, có tôi bên cạnh, ông lại
hướng tới Thượng đế và tụng Áo nghĩa thư.”
Tôi thử hình dung ra cảnh tượng ấy: bình minh, cha cùng cậu bé Rabi ngái
ngủ đứng hướng về phía mặt trời và tụng Áo nghĩa thư.
Áo nghĩa thư là những bài kinh triết học có từ ba nghìn năm trước, nhưng
vẫn luôn sống động, luôn hiện hữu trong đời sống tinh thần Ân Độ. Khi
nhận thức được điều này và nghĩ về cậu bé đón chào bình minh bằng những
câu Áo nghĩa thư, tôi băn khoăn không biết liệu mình có thể hiểu thấu được
một đất nước nơi mà những đứa trẻ bắt đầu ngày mới bằng việc tụng những
câu kinh triết học.
Rabi Tagore sinh ra ở Calcutta, là đứa con của Calcutta - thành phố vĩ đại
khổng lồ và vô tận nơi tôi đã gặp chuyện này: tôi đang ngồi trong phòng
khách sạn và đọc Herodotus thì nghe thấy tiếng còi hú ngoài cửa sổ. Tôi
chạy ra phố. Những chiếc xe cấp cứu chạy hối hả, mọi người trốn vào sau
các cánh cổng, ở góc phố một nhóm cảnh sát vung những chiếc dùi cui dài
vào đám người đang chạy qua. Có mùi khí ga và mùi khét. Tôi cố gặng hỏi
xem chuyện gì đang xảy ra. Ai đó đang cầm hòn đá chạy hét lên - Language
war! - và lao đi tiếp. Chiến tranh ngôn ngữ! Tôi không biết cụ thể, nhưng
trước đó đã biết rằng xung đột ngôn ngữ ở đất nước này có thể mang các
hình thức bạo lực và đẫm máu: những cuộc biểu tình, đụng độ trên đường
phố, giết người, thậm chí là các hành động tự thiêu.
Mãi cho tới lúc ở Ấn Độ tôi mới nhận ra - điều mà trước đó tôi hoàn toàn
không có khái niệm - rằng việc tôi không biết tiếng Anh không quan trọng
đến vậy, rằng ở đây chỉ có thành phần ưu tú biết tiếng Anh, không quá 2%
dân số. Những ngưòi khác chỉ nói duy nhất một thứ tiếng trong số hàng
chục ngôn ngữ của nước mình. Một cách nào đó, việc không biết tiếng Anh
đã khiến tôi cảm thấy gần gũi và hòa đồng hơn với những người qua đường
bình thường trong các thành phố, hay những người dân quê của các làng
xóm tôi đã qua. Chúng tôi cùng ở trên một con thuyền – tôi và nửa tỉ dân
Ấn Dộ không biêt lây một từ tiếng Anh nào!
