từng chi tiết tuổi thơ của mình, Herodotus cũng như các vĩ nhân thời ông -
Socrates, Pericles hay Sophocles - hầu như không nói gì về thời thơ ấu.
Không có thông lệ đó chăng? Họ không cho rằng điều đó quan trọng?
Chính Herodotus chỉ khẳng định vỏn vẹn rằng ông xuất thân từ
Halicarnassus. Halicarnassus nằm bên bờ vịnh mềm mại và cân đối như một
vòng cung sân khấu, ở một chốn xinh đẹp của thế giới nơi bờ Tây châu Á
gặp Địa Trung Hải. Xứ sở của mặt trời, nắng ấm và ánh sáng, ô liu và nho.
Người ta bất giác nghĩ ngay rằng ai sinh ra ở đây tất phải có một trái tim
nhân hậu, tư tưởng cởi mở, thân thể khỏe mạnh và tâm hồn luôn sảng khoái.
Các nhà nghiên cứu tiểu sử khá thống nhất cho rằng Herodotus sinh vào
khoảng giữa năm 490 và 480 trước Công nguyên, có thể là năm 485. Đó là
những năm trọng yếu trong lịch sử văn hóa thế giới: khoảng năm 480 Đức
Phật tịch diệt, một năm sau Khổng Tử mất ở nước Lỗ, 50 năm sau Plato ra
đời. Vào thời điểm đó châu Á là trung tâm thế giới, thậm chí ngay cả bộ
phận năng động nhất trong cộng đồng Hy Lạp - người Ionia - cũng sống
trên địa phận châu Á. Còn chưa có châu Âu, chỉ có một huyền thoại mang
tên cô gái xinh đẹp - con gái của vua Agenor xứ Phoenicia mà thần Zeus
khi biến thành con bò vàng đã đem về đảo Crete và giữ lại đó.
Cha mẹ của Herodotus? Anh chị em của ông? Ngôi nhà của ông? Chúng ta
vẫn luôn mò mẫm trong màn sương của sự hồ nghi. Halicarnassus là thuộc
địa của Hy Lạp trên vùng đất do người Ba Tư cai trị của một cộng đồng phi
Hy Lạp - người Caria. Cha ông tên là Lyxes, không phải một cái tên Hy
Lạp, vậy có thể ông chính là một người Caria. Chỉ người mẹ mới có khả
năng nhiều nhất là người Hy Lạp. Như vậy Herodotus là một người Hy Lạp
ngoại biên, thêm vào đó là một người dân thiểu số. Những người như thế
lớn lên giữa nhiều nền văn hóa, trong họ pha trộn các dòng máu khác nhau.
Thế giới quan của họ được hình thành từ các khái niệm như: ranh giới,
khoảng cách, sự khác biệt, sự phong phú. Chúng ta gặp trong số họ sự
muôn màu muôn vẻ kỳ quặc nhất của các loại người. Từ các giáo chủ cuồng
tín mù quáng, qua những người địa phương chủ nghĩa bàng quan thụ động,
