tự đặt cho mình câu hỏi làm thê nào để sống sót? Tư tưởng Trung Hoa
chính là cố gắng trả lời cho câu hỏi này. Đây có thể là một nền triết học
thực thế nhất mà thế giới hằng biết đến. Trái ngược với tư tưởng Hindu,
hiếm khi nó rơi vào sự siêu nghiệm, nó cố gắng đưa đến cho một con người
bình thường những chỉ dẫn làm thế nào để sống sót trong hoàn cảnh mà anh
ta rơi vào chỉ đơn giản vì anh ta đã có mặt trong thế giới tàn bạo của chúng
ta một cách không mong muốn và không được hỏi ý kiến.
Chính ở điểm cơ bản này con đường của Khổng Tử và Lão Tử (nếu ông
từng tồn tại) tách ra đôi ngả, chính xác hơn là với câu hỏi - làm thế nào để
tồn tại? - mỗi người đưa ra một câu trả lòi khác nhau. Khổng Tử nói rằng
con người sinh ra trong xã hội, vì thế anh ta có những bổn phận nhất định.
Những bổn phận quan trọng nhất là thực hiện các mệnh lệnh của chính
quyền và phục tùng cha mẹ. Tiếp theo là kính trọng tổ tiên và truyền thống.
Giữ nghi lễ một cách nghiêm ngặt. Tuân theo trật tự có sẵn và không sẵn
lòng thực hiện những thay đổi. Con người của Khổng giáo là một cá nhân
trung thành và phục tùng đối với chính quyền. Nếu anh thực hiện các mệnh
lệnh của chính quyền một cách ngoan ngoãn và tận tâm - Tử viết - anh sẽ
sống sót.
Lão Tử (nếu ông từng tồn tại) đưa ra một quan điểm khác. Người khai tổ
của Đạo giáo khuyên nên thờ ơ với tất cả. Không có gì là mãi mãi - Tử viết.
Vì vậy đừng trói buộc mình vào bất cứ điều gì. Tất cả những gì đang tồn tại
đều sẽ biến mất, vậy hãy đứng bên trên nó, giữ khoảng cách với nó. Đừng
cố gắng trở thành ai đó, đạt được điều gì đó, sở hữu cái gì đó. Hãy hành
động thông qua không hành động, sức mạnh của anh là sự bất lực và yếu
đuối, khôn ngoan của anh là sự không biết và ngây thơ. Nếu muốn tồn tại,
hãy trở nên vô dụng, không cần thiết cho ai. Hãy sống xa cách với mọi
người, trở thành một ẩn sĩ tại tâm, hãy bằng lòng với bát cơm và ngụm
nước. Và quan trọng nhất - hãy tuân theo Đạo. Nhưng Đạo là gì? Điều này
lại không thể nói được, bởi vì bản chất của Đạo là sự không xác định và
không diễn đạt được của nó. “Nếu Đạo có thể được định nghĩa là Đạo thì đó
