việc phải hỏi bất cứ người nào.” Tiếng cười xoa dịu cảm giác căng thẳng của
Florentina. “Giờ đây tôi thấy ngồi trước mặt mình là những chàng trai và cô gái,
và nếu tôi nhớ chính xác từ cuốn nội quy trường Radcliffe của mình thì, các
chàng trai chỉ được phép bước vào phòng ngủ trong khoảng thời gian ba giờ đến
năm giờ chiều và lúc nào cũng phải giữ hai chân trên sàn nhà. Nếu luật đó vẫn
còn tồn tại đến tận ngày nay, tôi buộc phải hỏi làm cách nào mà các sinh viên đại
học hiện đại có thể ngủ.”
Tiếng cười tiếp tục trong vài giây trước khi Florentyna có thể bắt đầu lại.
“Hơn ba mươi năm trước đây, tôi được đào tạo tại ngôi trường tuyệt vời này và
nó đã định hình tiêu chuẩn cho mọi thứ tôi đạt được trong đời. Việc theo đuổi sự
xuất sắc luôn luôn là ưu tiên hàng đầu của trường Harvard, và đó là một cảm giác
hạnh phúc khi thấy trong thế giới luôn đổi thay này những tiêu chuẩn đạt được
ngày nay bởi những sinh viên đã tốt nghiệp như các bạn, thậm chí còn cao hơn
thế hệ của tôi. Có một luồng ý kiến trong những người lớn tuổi cho rằng lớp trẻ
ngày nay không so sánh với tổ tiên mình. Tôi nhớ tới những lời được khắc bên
cạnh một trong những quan tài của các Pharaon. Dịch ra có nghĩa là: Những
người trẻ đều lười biếng và chỉ quan tâm đến bản thân chúng, và chắc chắn sẽ gây
ra sự sụp đổ của thế giới như chúng ta đã biết.”
Các tân cử nhân reo hò còn các phụ huynh thì cười. “Mark Twain đã từng
nói: “Khi tôi mười sáu tuổi, tôi nghĩ rằng cha mẹ mình chẳng biết gì cả. Khi tôi
hai mốt tuổi, tôi kinh ngạc khi phát hiện ra họ đã thu nhặt được nhiều đến thế nào
trong suốt năm năm qua.” Các bậc phụ huynh vỗ tay và đám sinh viên mỉm cười.
“Nước Mỹ luôn được nhìn thấy như là một vùng đất nguyên khối rộng lớn, cùng
với nền kinh tế tập trung khổng lồ. Nó không phải bất cứ điều nào trong số đó.
Nó là hai trăm bốn mươi triệu con người tạo nên một điều gì đó đa dạng hơn,
phức tạp hơn, thú vị hơn bất kì quốc gia nào khác trên trái đất này và tôi ghen tị
với tất cả các bạn, những người muốn đóng góp một vai trò đối với tương lai của
đất nước chúng ta, và cảm thấy tiếc cho những ai không muốn điều đó. Trường
Đại học Harvard nổi tiếng với truyền thống giáo dục của mình trong lĩnh vực y
học, giảng dạy, khoa học, luật, tôn giáo và nghệ thuật. Quả là bi kịch thời hiện đại
khi ngày càng nhiều người trẻ không xem chính trị là một nghề đáng kính trọng
và giá trị. Chúng ta phải thay đổi bầu không khí trong hành lang quyền lực để
không bỏ lỡ thời thanh xuân rực rỡ nhất của mình mà hầu như không có sự cân
nhắc một nghề nghiệp liên quan đến cuộc sống cộng đồng.”
