Kucha khảo sát, chúng tôi đã chạy xe trên quốc lộ 314, phóng tầm mắt ra
xa, thấy các giàn khoan vẫn đang không ngừng hoạt động, trong ánh nắng
cuối ngày, cảnh tượng đó khiến người ta không khỏi xúc động.
Đến địa phận Luntai, chúng tôi đi giữa rừng dương suốt mấy ngày liền.
Đây là một trong những rừng dương lớn nhất ở Tân Cương, tháng mười
hàng năm, rừng dương này sẽ nhuộm vàng cả mặt đất và bầu trời nơi đây.
Và cũng tại Luntai, tôi đã được chiêm ngưỡng thành lũy và đài quan sát do
người đời Hán xây dựng lên để khẩn hoang và trấn giữ biên cương. Vào
thời Tây Hán, khi quân đội viễn chinh hành quân qua đây, để giải quyết vấn
đề lương thực dài lâu, các binh lính đã tiến hành trồng cấy, tự cung tự cấp.
Ruộng nương dần dần được khai khẩn, mở rộng, tiếng tăm của quân đội
nhà Hán vang khắp Tây vực. Thành cổ Kegelake, Zhuoekute, Wulei đều là
những thành lũy và đồn điền mà người Hán xây dựng nên để trấn giữ biên
thùy. Hoàng thành Luntou, quốc gia tiền đồn của Tây vực đã bị phá hủy
triệt để, khi Lý Quảng Lợi, đời Hán, hai lần viễn chinh chinh phạt nước
Dayuan[2], khi ngang qua đây đã “tấn công nhiều ngày, tiêu diệt hoàn toàn”
quốc gia này. Chúng tôi lưu lại trong thành cổ Luntou một đêm, chung
quanh chỉ còn lác đác một vài thôn nhỏ nghèo nàn. Cuộc “đồ sát” đã diễn
ra hơn bốn trăm năm, vậy mà đến nay, quốc gia này vẫn chưa thể phục hồi,
điều đó cho thấy, cuộc tàn sát năm xưa tàn khốc đến mức nào.
[2] Tên một quốc gia thời cổ đại ở vùng Trung Á, nay là bồn địa
Farg’ona.
Vào thời hiện đại, Luntai là điểm khởi đầu trên đường quốc lộ ngang qua
sa mạc Tarim, được xây dựng nhằm phục vụ cho việc khai thác dầu khí ở sa
mạc Taklamakan. Đường quốc lộ này được đánh giá là bước tiến vượt bậc
trong lịch sử kiến trúc thế giới, với chiều dài tổng cộng năm trăm năm
mươi ki lô mét, trong đó bốn trăm năm mươi ki lô mét được xây dựng trên
sa mạc cát di động, là đường quốc lộ dài nhất thế giới được xây dựng trên
cát di động của thế kỷ XXI. Ngồi trong xe ngựa, phóng mắt ra mênh mông
