Sau đó bạn có thể phản ứng lại với những hành động tiêu cực trong tưởng
tượng này bằng cách rút lui hoặc phản công. Kiểu hành vi tự hạ bệ bản thân
này có thể trở thành một lời tiên tri tự ứng nghiệm, và nó làm xuất hiện sự
tương tác tiêu cực mà vốn dĩ chẳng hề tồn tại trong mối quan hệ này.
TIÊN ĐOÁN SAI LẦM: Hành động này như thể bạn có một quả cầu thủy
tinh chỉ đưa ra những lời tiên tri xấu vậy. Bạn tưởng tượng một điềm gở sắp
xảy ra, và bạn cho rằng dự đoán đó là thật mặc dù nó hoàn toàn phi thực tế.
Một thủ thư tại trường phổ thông trung học đã liên tục tự nhủ khi bị hoảng sợ
rằng, “Mình sẽ ngất xỉu hoặc bị điên mất thôi.” Lời dự đoán này là không thực
tế bởi vì cô ấy chưa từng ngất xỉu (hay bị điên!) trong suốt cuộc đời mình. Cô
cũng không có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng nào cho thấy tình trạng mất trí
tiềm ẩn. Trong một lần trị liệu, một vị bác sĩ bị chứng trầm cảm nặng đã giải
thích với tôi tại sao anh ấy bỏ cuộc: “Tôi nhận ra rằng tôi sẽ bị trầm cảm vĩnh
viễn. Nỗi đau khổ của tôi sẽ tiếp diễn mãi, và tôi tin chắc rằng cách trị liệu này
hay bất kỳ biện pháp trị liệu nào khác đều sẽ thất bại.” Dự đoán tiêu cực này về
tiên lượng bệnh của mình khiến anh ấy rơi vào cảm giác tuyệt vọng. Các triệu
chứng của anh ấy đã thuyên giảm ngay sau đợt trị liệu đầu tiên; nó cho thấy lời
tiên đoán của anh vô lý đến dường nào.
Bạn có từng vội vàng kết luận một cách sai lầm như thế này bao giờ chưa?
Giả sử bạn gọi điện thoại cho một người bạn và người đó không gọi lại cho
bạn sau một khoảng thời gian đủ dài.
Bạn liền cảm thấy buồn bực khi nghĩ rằng người bạn đó hẳn đã nhận được
thông điệp của bạn nhưng không quan tâm nên mới không gọi lại cho bạn. Tư
duy sai lệch của bạn là gì? – đọc ý nghĩ. Bạn cảm thấy cay đắng và quyết định
không gọi lại để kiểm tra tình hình, bởi vì bạn tự nói với mình rằng, “Cậu ấy sẽ
nghĩ rằng mình thật khó chịu nếu mình lại gọi cho cậu ấy. Mình sẽ chỉ làm bản
thân mất mặt mà thôi.” Chính vì những suy đoán tiêu cực này (tiên đoán sai
lầm) mà bạn né tránh người bạn của mình và cảm thấy buồn bã. Ba tuần sau
bạn biết được rằng bạn của bạn chẳng hề nhận được tin nhắn của bạn. Toàn bộ
mớ hỗn độn này cuối cùng chỉ là một kịch bản ngớ ngẩn mà bạn tự viết ra. Một
sản phẩm gây đau lòng khác được tạo ra bởi trí óc thần kỳ của bạn!
