giản vốn rất quan trọng đối với sự nghiệp của bạn. Nhưng câu hỏi đặt ra thì
vẫn như cũ – tại sao chúng ta thường xuyên hành xử theo lối bất lợi cho bản
thân?
Dù quá trình nghiên cứu về chứng rối loạn cảm xúc đã cho chúng tôi cơ hội
có một không hai được quan sát những chuyển biến không ngờ về động lực
thúc đẩy của đối tượng nghiên cứu trong khoảng một khoảng thời gian ngắn.
Cũng chính những đối tượng từng mang trong người nguồn năng lượng sáng
tạo dồi dào và sự lạc quan lại có thể biến thành những kẻ thảm hại, nằm liệt
giường chỉ sau một đợt trầm cảm tấn công. Bằng việc theo dõi những biến đổi
to lớn trong tâm trạng, chúng ta có thể thu thập được một vài chứng cứ có giá
trị, hé lộ nhiều bí ẩn về động lực thúc đẩy của con người.
Đơn giản thôi, bạn hãy tự hỏi, “Khi nghĩ đến những việc chưa hoàn tất, suy
nghĩ nào ngay lập tức xuất hiện trong đầu mình?” Tiếp theo, bạn hãy viết
những suy nghĩ đó ra giấy. Những gì bạn viết sẽ thể hiện một số thái độ thích
nghi kém, nhận thức sai lệch, và những giả định vô căn cứ. Bạn sẽ nhận ra
những cảm xúc cản trở động lực thúc đẩy của bạn, chẳng hạn như thờ ơ, căng
thẳng, hoặc cảm thấy mọi thứ quá khả năng chịu đựng, chính là kết quả của
những suy nghĩ bị bóp méo trong tâm trí bạn.
Hình 5-1 ở trang bên cho thấy Vòng lặp thái độ thờ ơ. Những suy nghĩ trong
tâm trí bệnh nhân tất thảy đều tiêu cực; anh ta tự nói với bản thân mình rằng,
“Cố làm gì, mình sinh ra đã là kẻ thất bại, nên cả đời mình sẽ gắn liền với thất
bại.” Suy nghĩ này nghe rất thuyết phục khi bạn rơi vào trạng thái trầm cảm; nó
khiến bạn không còn muốn làm gì cả; nó mang đến cho bạn cảm giác mình là
người thiếu năng lực, mọi thứ thật quá sức chịu đựng, cảm thấy chán ghét
chính mình, và vô vọng. Rồi bạn lấy những cảm xúc tiêu cực này làm bằng
chứng cho thấy thái độ bi quan kia là hợp lý, và bạn bắt đầu thay đổi cách nhìn
nhận cuộc sống. Vì bạn tin rằng mình làm gì cũng hỏng bét, nên bạn chẳng
thèm cố gắng nữa; bạn cứ nằm ì trên giường. Bạn nằm yên, mắt dán chặt lên
trần nhà, mong cơn buồn ngủ kéo tới, đau đớn nhận ra một điều rằng mình
đang bỏ mặc cho sự nghiệp tiêu tan còn công việc kinh doanh ngày một teo tóp
đến mức sắp phá sản. Bạn không thèm nghe điện thoại hoặc sợ phải đón nhận
