tượng của chị lại không có giới hạn. Chị vẫn thầm đo, ướm thử và ước ao
rằng, biết đâu lại chả có người nào đó đến tặng chị và dĩ nhiên chị sẽ không
từ chối, rằng sẽ… Nhưng chẳng có ai đến tặng chị cả hoặc như người ta
thường nói điều ước muốn không phải lúc nào cũng có thể thành hiện thực.
Chị sống rất tiết kiệm, nếu không nói là nghèo nàn, song cái nghèo này lại
phải giấu nó đi, phải làm mọi cách sao cho vẻ bề ngoài cũng phải lịch sự,
tinh tươm để người ta nhìn vào cũng có thể biết đây là một phụ nữ Bỉ trẻ
tuổi, bình thường. Những loại phụ nữ này khá đông trong thành phố. Nhịn
tất cả, phải dè xẻn chi tiêu nhưng muốn gì thì muốn, quần áo vẫn phải lịch
sự. Bộ cánh phụ nữ-đó không phải chỉ là đồ trang sức bề ngoài mà nó còn
là tấm danh thiế, tấm hộ chiếu của cuộc đời, là “vũ khí” của họ nữa. Ngạn
ngữ Nga có câu “trông mặt mà bắt hình dong’ vẫn còn là câu khá hợp thừi
ở thành phố phương Tây này. Trước chuyến đi “ccông tác dài hạn”, ở Mát-
xcơ-va người ta đã nói kỹ với chị điều này. Và ngay những tuần lễ đầu tiên
ở Bỉ chị cũng đã khẳng định được điều này. Tuy là thành phố bị chiếm
đóng, cuộc sống có nhiều khó khăn, phải đánh vật với giá cả luôn tăng vọt,
nhưng phụ nữ vẫn là phụ nữ. Ma-ri-na buộc phải giữ mức bình thường,
theo dõi những thay đổi của mốt thời trang, vẫn phải lo lắng đến chuyện
may mặc, vẫn phải chú ý sửa sang mái tóc cho hợp…
Ma-ri-na đi tàu điện đến quảng trường Pô-đơ Na-min-rơ. Đối diện ngay
trước bến tàu điện là tòa nhà đồ sộ quét vôi xám của bộ tư lệnh quân chiếm
đóng Đức. Lá cờ phát-xít với hình chữ thập ngoặc đen viền trắng ở giữa
đang phất phơ Lây-man lắt trên cái cán dài ngay trên vòm cổng lớn. Bọn sĩ
quan và binh lính Đức thường hay tụ tập thành từng nhóm riêng trước cổng
tòa nhà này, đặc biệt trong những ngày nắng đẹp. Chúng không cần chú ý
xung quanh mà cốt để chỉ trỏ chọc ghẹo những người đi đường, cười nói hô
hố với nhau.
Nhiều người dân Brúc-xen đều cố ý tránh xa ngôi nhà này cho dù phải đi
vòng quan hẳn một đường phố xa hơn, đặc biệt sau ngày xảy ra cuộc hành
hình một phụ nữ yêu nước. Nhưng với Ma-ri-na lại khác, chị không thích đi
tránh, và mỗi lần phải qua đây chị đều ngẩng cao đầu, mắt nhìn thẳng
