một tay cầm chùm chìa khóa, tay kia chào tôi bằng cách khẽ chạm vào
chiếc mũ người giữ đồ lễ nhưng không nhấc lên vì khí trời chiều trong
mát đã chớm lạnh, đến đóng hai cánh cửa, chấm dứt phút ngưỡng bái
tôi dành cho thánh-tích-vàng-ngôi-đền-thu-nhỏ kia. Tôi trở về phòng
mình. Càng vào giữa mùa, bức tranh tôi thấy trên khung cửa sổ càng
thay đổi. Những ngày đầu, trời rất sáng, chỉ âm u vào lúc thời tiết xấu;
khi đó, qua ô kính màu xanh lục vồng lên những con sóng tròn trăn,
biển, lồng giữa khung sắt cửa sổ phòng tôi, tháo rời ra suốt dọc bờ vịnh
lởm chởm đá những mảnh tam giác từ đó phọt lên một tia bọt sóng im
sững với đường viền mượt tựa một lớp lông tơ hay một chiếc lông
chim, tinh tế như nét vẽ của Pisanello và được cố định dưới lớp men
màu trắng kem trường cửu thường dùng để thể hiện một lớp tuyết trong
những đồ mỹ nghệ thủy tinh của Gallé
.
Rồi ngày ngắn dần; và lúc tôi bước vào phòng mình, bầu trời tím
ngát dường như bị chiếc dùi nung rắn đanh của vầng dương loang
loáng thích dấu kỷ hà lên mình (tựa như biểu thị một ký hiệu kỳ diệu
nào đó, như một hiện hình huyền bí nào đó), ngả rạp về phía biển trên
cái bản lề của chân trời như một bức tranh tôn giáo trên ban thờ chính
điện, trong khi những mảng hoàng hôn, phản chiếu trên mặt kính những
tủ sách thấp tè bằng gỗ gụ chạy dọc chân tường, khiến tôi nghĩ tới bức
tranh tuyệt vời từ đó chúng được tách rời ra, tựa như những cảnh khác
nhau do một danh họa ngày xưa trang trí cho một điện thờ, để bày riêng
từng tấm bên cạnh nhau trong một phòng bảo tàng, mà chỉ có trí tưởng
tượng của khách tham quan mới đặt trở lại vị trí bên dưới bệ thờ. Mấy
tuần sau, lúc tôi lên phòng, mặt trời đã lặn. Một vạt trời đỏ thắm ngay
sát mặt biển, đặc quánh và sắc cạnh tựa khối thịt nấu đông, hệt như dải
trời tôi thường thấy bên trên tượng Thánh giá ở Combray những chiều
đi dạo trở về, chuẩn bị thay đồ xuống bếp trước bữa tối; rồi bên trên
mặt biển đã lạnh và xanh lại như loài cá gọi là cá đối xám, bầu trời
hồng lên cái màu hồng của món cá hồi mà lát nữa chúng tôi sẽ gọi ở
Rivebelle, khơi lại trong tôi niềm thích thú khi mặc quần áo chỉnh tề đi
