ấy thật rắc rối, chẳng còn hiểu ra sao nữa!” Và nếu có ai hỏi
gốc gác gia đình Guermantes ở hạt nào, bà trả lời: “L’Aisne
.”
Gia dĩ, Swann chẳng những không hề thấy những lỗ hổng kiến thức
ấy ở Odette, mà còn hoàn toàn nhắm mắt trước trí thông minh kém cỏi
của bà. Hơn thế nữa, mỗi khi Odette kể một câu chuyện ngớ ngẩn,
Swann còn lắng nghe vợ mình với một vẻ vừa ý, vui tươi, gần như một
thái độ ngưỡng mộ trong đó hẳn còn sót chút dư vị đê mê của khoái lạc;
trong khi đó, cùng cuộc trò chuyện ấy, những gì là tinh tế, thậm chí sâu
sắc từ miệng ông nói ra thường được Odette đón nhận với thái độ
chẳng lấy gì làm thích thú, khá vội vã, sốt ruột và đôi khi còn bị phản
bác gay gắt là đằng khác. Và ta sẽ kết luận rằng tình trạng sự ưu tú chịu
phận làm nô lệ cho cái tầm thường đã thành lệ trong đời sống nhiều cặp
vợ chồng, nếu như, theo chiều ngược lại, ta nghĩ đến bao phụ nữ ưu
đẳng để cho một kẻ thô lỗ bỏ bùa, hắn phũ phàng “kiểm duyệt” những
lời tế nhị nhất của họ, trong khi họ trầm trồ ngây ngất, với lòng bao
dung vô hạn của tình yêu, trước những câu pha trò nhạt nhẽo nhất của
hắn. Để trở lại những lý do khiến Odette hồi ấy không hội nhập được
vào cái ngoại ô Saint-Germain quý phái ấy, phải nói đến vòng xoay gần
đây nhất của chiếc kính vạn hoa phù hoa, do một loạt vụ tai tiếng gây
ra. Một số phụ nữ xưa nay không có gì khả nghi, bỗng bị phát hiện ra là
gái điếm, là gián điệp Anh. Trong một thời gian tiếp sau đó, tiêu chuẩn
đòi hỏi, trước hết là phải có vị thế ổn định, vững vàng - ít nhất người ta
cũng tin vậy. Odette đích thị tiêu biểu cho tất cả những gì người ta vừa
cắt đứt song lại lập tức nối lại (vì con người, vốn không dễ gì thay đổi
trong một sớm một chiều, vẫn kiếm tìm sự tiếp nối của chế định cũ
ngay nơi chế định mới) nhưng tìm kiếm nó dưới một dạng khác dễ
khiến người ta mắc lừa, tưởng đó không còn là cái xã hội trước lúc xảy
ra xì căng đan. Mà Odette thì quá giống những “quý bà lộ chân tướng”
của cái xã hội ấy. Những người thuộc giới thượng lưu rất cận thị; vào
thời điểm họ cắt đứt mọi quan hệ với các phụ nữ Israel họ quen biết,
trong khi đang tự hỏi làm sao lấp khoảng trống này thì họ chợt thấy
