từ ngữ - tỉ như “kết hợp” - được ưa chuộng ở môi trường Guermantes
mà một cách vô thức và từ xa, bà chịu sức hút như biển chịu sức hút
của mặt trăng, mà không xích gần lại được là bao. “Phải, vợ chồng
Cottard và nữ công tước De Vendôme, bà thấy thế có vui không?”
Swann hỏi. “Tôi nghĩ điều đó sẽ gây hiệu quả rất tệ và ông sẽ chỉ chuốc
lấy phiền hà mà thôi, không nên đùa với lửa,” Madame Bontemps giận
dữ trả lời. Vả lại, chính bà và một bà bạn, cũng như hoàng thân
D’Agrigente, đều được mời đến bữa tiệc tối ấy; về bữa tiệc này,
Madame Bontemps và Cottard có hai cách kể lại khác nhau, tùy theo
đối tượng nghe họ. Với những người hỏi có ai khác nữa tại bữa tiệc,
Madame Bontemps, về phần mình, Cottard, phía ông ta, đều trả lời với
vẻ thờ ơ: “Chỉ có hoàng thân D’Agrigente thôi, bữa tối hoàn toàn thân
mật mà.” Nhưng có một số khác đánh bạo muốn biết kỹ hơn (thậm chí
có lần ai đó đã hỏi Cottard: “Nhưng chẳng phải có cả ông bà Bontemps
ở đó sao?” - “Tôi quên mất,” Cottard đỏ mặt trả lời cái tay vụng về ấy
mà từ đó trở đi ông xếp vào loại ác khẩu). Đối với những người này,
hai cặp vợ chồng Bontemps và Cottard, không ai hỏi ai, mỗi cặp tự
chọn một dị bản có cùng một khung giống nhau, trong đó chỉ riêng tên
của họ hoán vị cho nhau mà thôi. Cottard thì nói: “À, chỉ có vợ chồng
chủ nhân, công tước De Vendôme và phu nhân... (mỉm cười đắc ý) giáo
sư Cottard và phu nhân và - quả thật, có trời biết tại sao, vì sự có mặt
của họ thật lạc lõng - ông bà Bontemps.” Madame Bontemps đọc thuộc
lòng đúng đoạn ấy, duy có điều là tên của ông bà Bontemps được nêu
bật một cách thỏa mãn giữa tên của nữ công tước De Vendôme và của
ông hoàng D’Agrigente; cuối cùng là hai kẻ vô bổ mà bà kết tội tự ý
đột nhập, làm vấy bẩn cả bàn tiệc: vợ chồng nhà Cottard.
Thường thì gần đến giờ ăn tối, thăm thú xong xuôi, Swann mới về
nhà. Vào cái lúc sáu giờ tối ấy, thời điểm mà xưa kia, ông thường cảm
thấy rất khổ sở, giờ đây ông thôi không còn tự hỏi không biết Odette
đang làm gì và lo rằng bà đang có khách trong phòng riêng hoặc đã ra
khỏi nhà. Đôi khi ông nhớ lại một hôm trước đây bao nhiêu năm ông đã
