việc ông bạn của cha tôi nhanh chóng trả lời hoạt động ngoại giao coi
như của chúng tôi, nhưng mẹ không thấy rằng đó chỉ là một trong vô số
những bức thư mà ông phải viết hằng ngày; tương tự như vậy, mẹ
không coi một bữa ăn tối ở nhà chúng tôi chỉ như một trong vô số hành
động khôn xiết kể của ông De Norpois trong đời sống xã giao của
mình: mẹ không nghĩ rằng hồi xưa, trong hoạt động ngoại giao, vị đại
sứ vẫn có thói quen coi việc được mời ăn tối tại thành phố là thuộc
chức trách của mình và luôn phô bày một vẻ duyên dáng thâm căn cố
đế mà nếu yêu cầu ông từ bỏ nó như một ngoại lệ khi đến dùng bữa tối
với chúng tôi thì sẽ là một đòi hỏi quá đáng.
Bữa ăn tối đầu tiên của ông De Norpois tại nhà chúng tôi, vào cái
năm tôi còn đến vườn Champs-Élysée chơi, còn lưu lại trong ký ức tôi,
bởi vì chính chiều hôm ấy, rốt cuộc, tôi đã được nghe La Berma
vở Phèdre” suất ban ngày” và cũng bởi vì khi trò chuyện với ông De
Norpois, tôi chợt nhận ra, và theo một cách mới, những tình cảm mà tất
cả những gì liên quan đến Gilberte Swann cùng cha mẹ nàng khơi dậy
trong tôi thật khác biết bao với những gì bất kỳ ai khác cảm thấy đối
với cũng gia đình ấy.
Chắc hẳn vì nhận thấy vẻ ủ rũ của tôi khi gần đến kỳ nghỉ đầu năm
mà lúc đó tôi không được gặp Gilberte như chính mẹ đã thông báo, một
hôm, để làm tôi khuây khỏa, mẹ bảo tôi: “Nếu con vẫn còn đầy lòng
khao khát muốn nghe La Berma hát, thì mẹ nghĩ có lẽ cha con sẽ cho
phép con đi đấy; bà có thể đưa con đến nhà hát.”
Nhưng sở dĩ thế là vì ông De Norpois đã nói với cha rằng nên để cho
tôi nghe La Berma hát, rằng đối với một chàng trai, đó sẽ là một kỷ
niệm cần lưu giữ; cha tôi, cho tới gần đây, vẫn kịch liệt phản đối việc
tôi lãng phí thì giờ và có nguy cơ hư hỏng vì những cái cha gọi là “vô
dụng”, khiến bà tôi rất bất bình, giờ gần như đã coi cuộc biểu diễn mà
vị đại sứ khuyên nên đi xem, phần nào như là một trong những bí quyết
quý giá để thành công trong một sự nghiệp hiển hách. Bà tôi, trước đây,
