Tàu hay bằng lụa, màu hồng phai, anh đào, hồng Tiepolo
, trắng, tím
hoa cà, đỏ, xanh hay vàng, trơn hay in hoa, mà bà đã mặc lúc ăn trưa và
giờ định thay. Mỗi khi tôi nói bà cứ mặc thế mà đi phố, bà cười, hoặc ra
ý giễu tôi không biết gì, hoặc thích thú vì lời khen của tôi. Bà biện giải
rằng sở dĩ bà nhiều áo choàng đến thế là vì chỉ khi khoác chúng lên
người, bà mới cảm thấy thoải mái, và bà rời chúng tôi để đi thay đồ, lựa
một trong những bộ trang phục đế vương khiến ai cũng phải trầm trồ;
tuy nhiên đôi khi tôi cũng được bà hỏi xem tôi ưng bà mặc bộ nào trong
số đó.
Ở Vườn Thuần hóa, tôi xiết bao hãnh diện được đi cạnh Madame
Swann khi từ xe của họ bước xuống! Trong khi vạt áo măng tô của bà
phấp phới theo dáng đi lả lướt, tôi ngắm nhìn với ánh mắt thán phục và
bà mỉm cười diêm dúa đáp lại. Lúc này, nếu gặp một bạn, gái hay trai,
nào đó của Gilberte chào chúng tôi từ xa, đến lượt tôi sẽ được coi như
một trong những người tôi từng xiết bao thèm muốn ghen tị, một trong
những bạn thân của Gilberte không những quen biết cả gia đình nàng,
mà còn được tham dự vào phần kia của cuộc đời nàng, cái phần không
diễn ra ở vườn Champs-Élysée.
Nhiều khi, trên những lối đi trong rừng Boulogne hay Vườn Thuần
hóa, chúng tôi gặp những đại phu nhân này, nọ bạn của Swann, được họ
chào, nhưng có khi ông không để ý khiến bà vợ phải nhắc: “Charles,
mình không thấy Madame de Montmorency sao?” Và Swann nhoẻn
một nụ cười thân ái do thân quen lâu ngày, dang rộng tay ngả mũ với
cái vẻ thanh lịch rất riêng của ông. Đôi khi vị phu nhân dừng lại, sung
sướng được bày tỏ với Madame Swann một thái độ lịch sự vô thưởng
vô phạt, thừa biết rằng sau đó, bà sẽ không tìm cách lợi dụng vì Swann
đã luyện cho bà thói quen dè dặt. Tuy nhiên, không vì thế mà Madame
Swann không trổ hết cung cách của giới giao tế và cho dù vị phu nhân
kia có dáng vẻ thanh lịch và quý phái đến đâu, bà cũng sánh ngang
chẳng hề kém cạnh; dừng lại một lát bên bà bạn của chồng, bà giới
thiệu chúng tôi - Gilberte và tôi - với vẻ hết sức thoải mái, trước sau
