vẫn cực kỳ bình thản và phóng túng trong thái độ hòa nhã của mình,
đến nỗi thật khó mà nói, giữa hai người, Odette và bà quý tộc đi ngang
qua, ai là đại phu nhân. Hôm đi xem những người Ceylan, trên đường
về, chúng tôi thấy, đi ngược về phía chúng tôi, một lão phu nhân tuy
cao tuổi nhưng vẫn còn đẹp, theo sau là hai phu nhân khác, hình như đi
tháp tùng, bà mặc một chiếc măng tô màu tối, đội một chiếc mũ nhỏ cột
dưới cằm bằng hai sợi dây. “A, đây là một người mà cậu sẽ cần quan
tâm đấy,” Swann nói với tôi. Lúc này, đã đến cách chúng tôi chừng ba
bước, lão phu nhân mỉm nụ cười dịu dàng mơn trớn. Swann ngả mũ,
Madame Swann cúi rạp chào theo nghi lễ và định hôn tay vị lão phu
nhân nom hệt như một bức chân dung của Winterhalter
; lão phu nhân
đỡ Odette dậy và hôn bà. “Thôi nào, ông đội mũ vào cho tôi,” bà bảo
Swann, giọng ồm ồm, hơi cau có, ra chiều là chỗ bạn bè thân thuộc đâu
cần phải thế. “Tôi sẽ giới thiệu cậu với Quận chúa nương nương,”
Madame Swann bảo tôi. Swann kéo riêng tôi ra một lát trong khi
Madame Swann chuyện gẫu với quận chúa về thời tiết đẹp và những
con thú mới được chuyển về Vườn Thuần hóa. “Đấy là quận chúa
Mathilde, ông bảo tôi, bạn gái của Flaubert, của Sainte-Beuve, của
Dumas
. Cậu biết không, bà ta là cháu gái ruột của hoàng đế Napoléon
Đệ nhất đấy. Bà đã từng được Napoléon III và hoàng đế nước Nga cầu
hôn. Kỳ thú không? Cậu hãy trò chuyện với bà ấy một lúc. Nhưng tôi
hy vọng bà ấy sẽ khiến chúng ta phải đứng đây cả tiếng đồng hồ.” “Tôi
vừa gặp Taine
, ông ấy nói với tôi rằng quận chúa đã tuyệt giao với ông
ấy,” Swann nói với quận chúa. - “Ông ta cư xử như đồ con lợn, bà nói,
giọng dữ dằn, và phát âm chữ này như đó là tên của viên giám mục đã
xử Jeanne d’Arc
. Sau bài báo ông ta viết về hoàng đế, tôi đã để lại ở
chỗ ông ta một tấm thiếp cáo biệt
.” Tôi cảm thấy ngạc nhiên như khi
người ta khám phá đống thư tín của công tước phu nhân D’Orléans,
thời con gái là quận chúa trong vương phủ
. Và quả vậy, quận chúa
Mathilde, vốn đầy nhiệt huyết rất Pháp, biểu lộ tình cảm này một cách
trung thực thô kệch thẳng thừng như người Đức ngày xưa, một nét tính
cách hẳn là thừa kế từ bà mẹ gốc gác ở Wurtemberg
. Nhưng mỗi khi
